Author

Admin - page 50

Admin has 1608 articles published.

Dehuni – Charles Baudelaire

in Letërsi/Përkthim/Tharm by

Dehuni – Charles Baudelaire

 

Duhet të jesh gjithnjë i dehur, kjo është çështja: Është e vetmja zgjidhje për të mos ndjerë barrën e tmerrshme të Kohës që të thyen shpatullat
e të përkul përtokë, duhet të dehesh pareshtur.

Me çfarë? Verë, poezi, virtyt, çfarë të duash, veç dehu!

Dhe nëse ndonjëherë në shkallët e një pallati, në barin e gjelbër të një hendeku, në vetminë e trishtë të dhomës tënde, zgjohesh dhe dehja është mpakur ose shpërndarë, pyet erën, valën, yllin, orën, çdo gjë që rrjedh, rënkon, rrotullohet, këndon, flet,
pyeti:”ç’kohë është ?”; dhe era, vala, zogu, ora do të të përgjigjen: “Është ora për t’u dehur”! Për të mos qenë skllav i martirizuar i Kohës. Dehu, dehu pareshtur! Me verë, poezi apo virtyt, sipas dëshirës.

 

Solli në shqip: Ajkuna Dakli

Avokati i ri-Franz Kafka

in Letërsi/Përkthim/Tharm by

Franz Kafka

Kemi një avokat të ri, doktor Buçefalusin. Pamja e tij ka pak ngjashmëri me epokën kur ai ishte kali i Aleksandrit të Maqedonisë; po rishtari e di çfarë të mendojë. S’ka shumë që pashë një fitues gjyqi, i cili me një shikim plot admirim, shikim admirues të një ndjekësi të vrapimeve me kuaj, ndiqte avokatin që po ngjiste shkallën e mermertë të gjyqit me hap tingëllues, ngaqë i ngrinte shumë këmbët.
Gjykata në përgjithësi miraton pranimin e Buçefalusit. Duke dhënë provë të një mirëkuptimi të habitshëm, na thonë se Buçefalusi në rregullimin e sotëm shoqëror ndodhet në një pozitë të vështirë dhe qoftë për këtë, qoftë për vlerën e tij në historinë universale, meriton vlerësim të madh. Sot askush nuk mund ta mohojë se ekziston një Aleksandër i madh. Nuk mungon ai që ka praktikë për vrasje; as mungon gatishmëria që ta përshkosh mikun me ushtë tejndanë nga një cep i tryezës në tjetrin; për shumëkënd Maqedonia është tepër e vogël, mallkojnë Filipin, të jatin… e megjithatë askush, askush nuk i prin drejt Indisë. Edhe atëherë dyert e Indisë ishin të paarritshme, por rruga e tyre ishte përcaktuar nga shtampa mbretërore. Tani ato dyer gjenden në një anë tjetër, më të largët e më të lartë, nuk ka njeri të rrëfejë rrugën; shumëkush e zë shpatën, po vetëm për ta vringëlluar dhe shikimi që kërkon ta ndjekë, ngatërrohet.
Për këtë, mbase gjëja më e mirë është të zhytesh te kodet, siç ka bërë Buçefalusi. I lirë, me ijet pa këllqet e kalorësit, pranë kandilit të qetë, larg nga zhaurima e betejës aleksandrine, ai lexon dhe kthen faqet e librave të lashtë.

Përkthyer nga Gjergj Vlashi

Udhëzim mbi funksionimin dhe mirëmbajtjen e një zemre të thyer-Sueton Zhugri

in Letërsi/Tharm by

Udhëzim mbi funksionimin dhe mirëmbajtjen e një zemre të thyer-Sueton Zhugri

 

Fërkim me lëng

buzëqeshjeje të shtirur

tre herë në ditë.

Pastrim nga pluhuri i sikleteve

të puthjeve të huaja

në mëngjes e mbrëmje.

Ndalim në mjedisin paramendor dhe ftohje të ndjeshmërisë së korridoreve shpirtërore.

Vajisje me vaj moskokëçarje të valvolave të lumenjve të kuq, (sidomos aortës hënore gjatë netëve me yje).

Hekurosje me të kuq e lëkurës së buzëve psherëtitëse.

Armatim me bajonetat blu të cinizmit

dhe kalitje e syrit të zverdhur të zvetënimit.

Katranosje e syrit magjik të derës

së kureshtjes dhe vetëpërmbajtjes.

Arratisje e përkohëshme ose e përhershme në dhomën me mbishkrimin e mëposhtëm

dhe gjysmë të gërvishur:

“Kujt i plasi zhaponeja”

Zhdramatizim dhe përbuzje e të gjithësishmes dhe të papriturës,

të quajtur dikur hyjnore.

E për ta mbyllur,

mosdëgjimi për fare i kësaj fjalie:

“Prekje e heshtur nën lëkurë”

19.9.17

Mesditë maji-Rozafa Shpuza

in Letërsi/Tharm by

Zakonisht në guidat turistike të qyteteve shkruhet për historinë e tyre, për kështjellat, kulinarinë, për mjegullën, liqenet, lumenjtë e detet.  Por unë mendoj se në guidën turistike të qytetit të Shkodrës duhet të përfshihet edhe poezia e Rozafa Shpuzës. Sepse kjo poezi mbështillet nga të gjitha aromat dhe ngjyrat e këtij qyteti dhe ti ndjen sesi  ajo të merr për dore e të shëtit nëpër rrugicat e tij.

Një poezi e arrirë dhe e sinqertë deri në kockë. Ajo i bën një shërbim të madh edhe gegnishtes, sepse është e kulluar dhe e shkruar me mjeshtëri.

Në ditët e sotme ka shumë poetë që shkruajnë gegnisht, disa prej tyre sforcohen për ta shkruar pasi nuk e kanë gjuhën e nënës, të tjerë bëjnë gabime të tmerrshme drejtshkrimore kur e teprojnë me ë-në që ky dialekt nuk e pranon dhe aq.

Gegnishtja e Rozafës duhet t’u shërbejë atyre si shembull. Por jo vetëm atyre.

Arlinda Guma

Mesditë maji-Rozafa Shpuza

 

Im atë luen shah n’oborr.
Me sy t’picrruem rreshton ushtarë drunit
mbi kuadratet e njeshun solemnisht si paradë maji.
Aty ku pikon truma
lugu asht birue si sy ciklopi,
e gjyshja s’pranë tue m’porositë
se trumës duhet me i qitë sipër pak ujë
sa me shpërla ndryshkun.
Im atë luen shah në oborr
në pamundësi me gjetë arsyen pse antena e radios
e lidhun për tandën me hardhi të krasituna
s’asht e zoja me kapë nji tjetër stacion,
përpos marshit solemn të paradës.
Jam veç 13,
e sandalet e reja m’i shtërngojnë gishtat
teksa marshoj mbi kuadratet bardhezi…

Im atë luen shah në oborr
me shpresë se radioja ka me këndue një tjetër himn,
e unë kam me nga’ zbathët n’nji fushë pa kuadrate… 

Pse shkruaj?-Rozafa Shpuza

in Letërsi/Pse shkruaj? by

Pse shkruani? Revista defekt-teknik ua drejtoi këtë pyetje disa shkrimtarëve dhe poetëve shqiptarë, brenda dhe jashtë vendit.

Përgjigjia e radhës erdhi nga poetja Rozafa Shpuza.

Vijon më poshtë.

Pse shkruaj?-Rozafa Shpuza

Pse shkruej?
Me i rrëfye dikujt pse shkruej asht njajtë si me rrëfye pse frymoj apo pse buzëqeshi, me rrëfye pse këndoj, pse vallzoj apo pse dehem…
Me shkrue nuk ka kurrfarë rregulli apo axhende vetjake, kësisoj nuk mundesh me thanë “duhet me shkrue të hanen apo duhet me shkrue prozë këtë ditë e poezi në tjetrën”…
Me shkrue asht nji ndjesi spontane që vjen mirëfilli në rrugëtimin e gjithkujt, nji ndjesi që të ban me u zhytë në nji botë mirazhesh, që saora mund të zhbahen apo tjetërsohen.
Nuk ka kurrfarë caku apo arkapie që mundet me u mendue si ama e procesit të të shkruemit. Me shkrue asht një ndjesi që të vjen prej honeve ma të thella të shpirtit…
Kajherë rrekem me besue se shkrimtari asht i destinuem me shprazë baticat e ndjesive e prore me u strukë në vetmi tue skalitë në kujtesë çka ekzistonte para zbaticës.
Kajherë shkruej në atobuzat e mbushun me udhëtarë të kotun, rrugëve që gjarpnonin mes maleve dhe luginave. Kajherë shkruej mbi paketën e cingareve, teksa pi kafe në nji lokal ku ekspresi zhurmonte si lokomotiva në stacionin ma fundor. Kajherë shkruej sipër fjalimeve të deputetëve, teksa redaktoj në zyrën ku punoj, tue shpërfillë monotoninë e politikës kallpe. Kajherë shkruej teksa shoh nji film apo lexoj nji libër, teksa baj foto në rrugë e personazhet e fotove kthehen në muza vargjesh…
Më ka ndodhë me shkrue papra e papritë me u ndalë me meditue, pa e ditë as vetë ku fillon procesi e të shkruemit e ku mbaron meditimi. Shkruej me kënaqë shpirtin, pa mendue për fatin e shkrimeve të mia. Ato munden me u pëlqye prej lexuesve apo munden me u harrue ndër stivat e librave në biblioteka, por për mue ka randësi se në çastin kur i kam shkrue, shpirti jem asht ndje i lirë…

Zgjimi i poetit-Martin Camaj

in Letërsi/Tharm by

Zgjimi i poetit-Martin Camaj

 

Ulet balli e prek zemrën e lules
e çelet nji botë e tanë
para tamthave të kunoruem mbi një letër
resh të ngjyeme në diell.
Qelqi n’mermer shkëlqen
para dy lulesh në rremb dhe frytit
dhe nji bërthamë ari mjedis.

Poeti tret në pusin e pafund
të ngjyrave si grunë e si diell.

Metamorfozë-Rozafa Shpuza

in Letërsi/Tharm by

Metamorfozë-Rozafa Shpuza

 

Vajzat imcake të qytetit tem
shtegtuen pa cak
në kufijtë imagjinarë t’asaj botës shtremaluqe,
vizatue me shkop mbi pluhnin e rrugicës…
Iken,
tue lanë mirazhin e përhanun të shpisë
të përkundej prajshëm
nën ritëm degësh të krasituna,
që gjyshja ua mbidhte lotin n’nji tas zinku
me plasa të ngatërrueme si flokë shtrigash.
Iken,
pa pyet pse gjyshja i mblidhte ato lot…
Iken,
tue i ndry fletoret e vjershave, të shndërrueme në ditar
e nisën me dashtë prore
burrat që frymonin ndryshe
e gjumin e banin pa andrra.
Iken,
tue lanë të paluem çorçafat e qindisun të pajës,
bashkë me jaret e pakëndueme të dasmave.

Vajzat imcake të qytetit tem,
shtegtuen pa cak
e tash s’ka kush i mbledh ma lotët
e degëve të krasituna n’oborr…

Si u krijua një flamur?-YEHUDA AMICHAI

in Letërsi/Përkthim/Tharm by

Si u krijua një flamur?- Yehuda Amichai

 

E zëmë se në fillim
qe diçka e plotë që
u shqye më pas në dy pjesë, të dyja të mëdha sa duhej
për dy ushtri armike.
Ose,
edhe pëlhura e ronitur me vija
e një poltrone plazhi të braktisur
në kopshtin e vogël të fëmijërisë sime,
që përplaset në erë,
mund të shërbejë si një flamur
që të bën ta ndjekësh ose të dënesësh ndanë tij,
ta tradhtosh ose ta harrosh.
Nuk e di po, në luftërat e mia
asnjë flamurmbajtës nuk marshoi në ballë
të ushtarëve gri, zhytur në re pluhuri dhe tymi.
Kam parë gjëra që nisin me vrull,
e katandisen në tërheqje të ngutshme,
në duna të zbehta.
Tani jam shumë larg prej gjithë asaj, si dikush
që në mes të një ure
harron të dy skajet e saj
dhe mbetet aty në këmbë,
i përkulur mbi kangjella
për të parë rrjedhën e ujit nën të:
Edhe ajo është një flamur.

 

Solli në shqip: Ajkuna Daklli

Testament-Rozafa Shpuza

in Letërsi/Tharm by

Testament-Rozafa Shpuza

 

Pa asnji mëdyshje,
i la trashëgim shpirtit
vijat që gërdhishta me gozhdë mbi mur
sa herë mata shtatin n’prag përvjetorësh.
Paketën e gjysmueme t’duhanit, bashkë me çakmakun
që don fërkue disa herë derisa t’kallet.
Bllokun e poezive që shkrova
ndër autobusët e çoroditun nga tallavaja e altoparlantëve
t’vumë kithtas me valvitjen e perdeve.
Inicialet e ish-të dashtunve
t’stivuem si teshat që s’u bjen ma rasti me u veshë.
Sirtarin e ndërresave
me dy-tri palë mbathje t’reja në qoshe
që i ruajta për takimet e pamujtuna.
Ato këpucët me gomë të trashë e lidhëse t’bame ny
që mbatha në rrugtimet e mia t’pacake.
Tana netët pa gjumë kur prita agun,
cullak apo e pshtjellun me jorganin e pajës.
Fjalëkalimet virtuale t’sajume me emna e data
t’shenjueme trishtas ndër kalendarë t’kahershëm.

Shpirtit i la trashëgim edhe arkivën e imazheve
të gdhenduna ndër retina,
prejse s’mbërrita me i fiksue n’aparatin fotografik,
t’varun si parku në derën e shpisë me luleborë…

Aerodrom-Frederik Rreshpja

in Letërsi/Tharm by

Aerodrom-Frederik Rreshpja

 

Dal e të pres në breg të një qielli
Dal e të pres buzë një reje.
Vështroj si rrëzohen shirat, ylberët, yjet.
Zbrit! E di që je diku pas një mjegulle.

Venë e vinë avionët e botës
Poi ti në ç’shira je fshehur vallë?
A e ke parë dhimbjen time?
Si ngjitej me uturimë nëpër qiej?

O! Si demon i vetmuar
Tërë shirat e botës i kërkova për ty.

1991

1 48 49 50 51 52 161
Go to Top