Meli Ajazi
“Po rrinim sy hapur në pritje të vitit 1984. Kur viti erdhi dhe profecia nuk ndodhi, mendimtarët amerikanët kënduan nën zë të kënaqur me veten. Rrënjët e demokracisë liberale mbajtën. Kudo tjetër kishte ndodhur tmerri, po ne, amerikanët, nuk na kishin vizituar makthet Oruelliane.
Po kishim harruar, se krahas vizionit të errët të Oruellit, ekzistonte një tjetër, më i ri, më pak i njohur, po, po aq rrëqethës: “Bota e Re e Guximshme” e Aldous Hukslet.
Në kundërshtim me besimin e zakonshëm edhe në mesin e të edukuarve (të arsimuarve), Hukslei dhe Oruelli nuk profetizuan të njëjtën gjë.
⦁ Oruelli paralajmëroi se ne do të mposhtemi nga një shtypje e imponuar nga jashtë.
⦁ Ndërsa në vizionin e Hukslei-t, asnjë Big Brother nuk u kërkon njerëzve t’u privojë autonominë, maturinë apo pjekurinë dhe historinë e tyre. Po siç e parasheh ai, njerëzit do të fillojnë vet ta dhurojnë lirinë e tyre, ta duan shtypjen dhe shfrytëzimin e tyre, të adhurojnë teknologjitë në mënyrë që të zhbëjnë aftësitë e tyre për të menduar.
⦁ Oruelli frikësohej se ne, njerëzit, do t’i braktisnim librat.
⦁ Hukslei frikësohej se ne, njerëzit, nuk do të kishim asnjë arsye për të ndaluar ndonjë libër, pasi nuk do të mbetej më njeri që do të donte të lexonte një libër.
⦁ Oruelli frikësohej nga ata që do të na privonin ne njerëzit nga informacioni.
⦁ Hukslei frikësohej nga ata që do të na jepnin ne njerëzve aq shumë informacione, sa ne do të depresoheshim në pasivitet dhe egoizëm.
⦁ Oruelli frikësohej se e vërteta do të fshihej prej nesh, njerëzisë.
⦁ Hukslei frikësohej se e vërteta do të mbytej në një det gjërash të parëndësishme e të pavlera.
⦁ Orwelil frikësohej se shoqëria do të bëhej një kulturë e detyruar, apo e robëruar apo censuaruar nga diktatura.
⦁ Huksley frikësohej se shoqëria do të bëhet një kulturë e parëndësishme, pa vlera të mirëfillta, e preokupuar me disa ekuivalente ndjesish, përsëritje refrene të kota mejshanesh dhe lojra fëmijësh jo edukative.
Siç edhe Hukslei në “Brave New World” e redaktuar, parashikoi, libertarianët dhe racionalistët, që janë gjithmonë në gatishmëri për të kundërshtuar tiraninë “dështuan të marrin parasysh oreksin pothuajse të pafund të njeriut për t’u shpërqëndruar”.
⦁ Te ‘1984’, Oruelli thekson se njerëzit kontrollohen duke u shkaktuar dhimbje.
⦁ Te “Brave New World”, Hukslei thekson se ata kontrollohen duke u shkaktuar kënaqësi.
Me pak fjalë:
⦁ Oruelli kishte frikë se ajo nga e cila ne kemi frikë do të na shkatërrojë.
⦁ Hukslei kishte frikë se ajo që ne dëshirojmë do të na shkatërrojë.
― Neil Postman, “Duke u zbavitur deri në vdekje: Diskursi publik në epokën e biznesit të shfaqjes.” – një libër që mbështet mundësinë që Hukslei, jo Orwelli, kishte të drejtë
Të zbavitemi deri në vdekje, libër i autorit Neil Postman, është një vështrim i asaj që ndodh kur politika, gazetaria, arsimi dhe madje edhe feja bëhen subjekt i argëtimit.
Origjina e librit qëndron tek një fjalim që Postman mbajti në Panairin e Librit të Frankfurtit në vitin 1984, ku ai po merrte pjesë në një panel mbi diskutimin e librit të Geoge Oruellit “1984” në botën bashkëkohore të 1984.”
