Çfarë zallamahie!-Heinrich Böll

in Letërsi/Përkthim/Tharm by

Heinrich Böll

“Gjysmë-Gruaja”; gruaja pa pjesën e poshtme të trupit, doli se ishte një nga njerëzit më të hirshëm që kam takuar në jetë. Ajo kishte vënë një kapele të këndshme kashte të tipit sombrero, sepse, si çdo shtëpiake tjetër modeste, ajo ishte ulur në diell, në verandën e vogël  të shtëpizës së saj të kampingut. Poshtë verandës, tre fëmijët ishin duke luajtur një lojë shumë origjinale, të njohur për ta me emrin “Neandertalët”. Dy më të vegjlit; një djalë dhe një vajzë, ishin detyruar të bëheshin si çifti neandertal, ndërsa më i madhi; një djalë flokëdrejtë, 8 vjeçar, i cili, gjatë performancës ishte djali i Zonjës së Majme, kishte marrë rolin e eksploruesit, i cili zbulon çiftin e neandertalëve. Pikërisht në atë çast ai po bënte ç’ishte e mundur t’i tërhiqte me forcë vëllezërit e tij më të vegjël, në mënyrë që t’i çonte në muzeum.
Gjysme-Gruaja përplasi këmbët disa herë në dyshemenë e verandës, për shkak të britmave të zhurmshme që po kërcënonin ta mbytnin fillimin e bisedes sonë.
Koka e djalit më të madh u shfaq mbi kangjellat e ulëta, që ishin stolisur me lule barbarozë të kuqe dhe ai pyeti me inat: “Po?”
“Mjaft me ngacmime”, i tha mamaja e vet duke ndrydhur një lloj zbavitjeje në sytë e saj të butë gri. “Pse nuk luani lojën ‘Në strehim prej bombardimeve’ apo ‘Të bombarduarit’?”
Djali mërmëriti diçka të tillë si “Budallallëqe”, u zhduk nën kangjella dhe u thirri të tjerëve: “Zjarr! E gjithë shtëpia është në zjarr.”
Fatkeqësisht nuk munda ta ndiqja drejtimin e mëtejshëm të lojës së quajtur “Të bombarduarit”, sepse Gjysmë-Gruaja po më vështronte disi nga më afër. Nën strehën e kapeles buzëgjerë, me diellin që shkëlqente ngrohtë dhe kuqëlueshëm përmes saj, ajo dukej shumë më e re për të qenë mamaja e tre fëmijëve dhe për të përmbushur kërkesat e nevojshme, pesë herë në ditë, të rolit të Gjysmë-Gruas.
“Ju jeni…”, tha ajo.
“Askush… absolutisht askush… Konsideromëni më pak se asgjëja.”
“Ju jeni”, vazhdoi ajo qetësisht, “ish agjent i tregut të zi, mendoj.”
“E gjetët”, thashë unë.
Ajo mblodhi supet. “Unë nuk mund t’ju ofroj asgjë. Megjithatë, nëse gjejmë një vend për ju, ju duhet të punoni, punë, e kuptoni se çfarë dua të them?
“Zonjë”, iu përgjigja unë, “ka shumë mundësi që përfytyrimi juaj për agjentët e tregut të zi të jetë paksa rozë. Për t’ju folur në planin personal, unë kam qenë, siç do të thoshte ndokush, në front.
“Çfarë”, ajo përplasi sërish këmbën në dyshemenë e verandës; fëmijët ia dhanë një ulërime të zgjatur dhe të marrë. Edhe një herë koka e djalit u shfaq sipër kangjellave.
“Hë”, pyeti ai shkurt.
“Luani refugjatësh tani”, tha gruaja qetësisht. “Juve ju duhet t’ia mbathni prej qytetit që po digjet, kupton?”
Koka e djalit u zhduk përsëri dhe gruaja më pyeti: “Çfarë?” Oh, ajo nuk e kishte humbur fillin, jo ajo.
“Mu atje në front”, thashë unë. “Isha mu në vijën e parë të luftës. Mos është kjo ideja juaj për të siguruar një jetesë të lehtë?”
“Në cep”?
“Hëm, në të vërtetë, në stacion; ju e dini se ku e kam fjalën?”
“E di. Dhe tani?”
“Do të doja ndonjë lloj pune. Nuk jam dembel, ju siguroj, zonjë, nuk jam përtac.”
“Më falni”, tha ajo. Duke e kthyer me delikatesë profilin e saj drejt meje, ajo thirri brenda shtëpizës së kampingut: “Carlino, akoma nuk u zie uji?”
“Prisni pak”, bërtiti një zë i bezdisur. “Jam duke bërë kafen”.
“A do pak?”
“Jo.”
“Atëherë sill dy filxhanë nëse nuk e ke bezdi. Ju do ta pini, një apo jo?”
Unë tunda kokën. “Dhe ju ftoj të pimë një cigare.”
E bërtitura poshtë verandës tashmë u bë më e mprehtë, saqë çdo bisedë e mëtejshme do të kishte qenë e pamundur.
Gjysmë-Gruaja u përkul mbi vazon me lule barbarozë dhe thirri: “Ju duhet të vraponi të shpëtoni kokën, nxitoni, nxitoni – rusët po pushtojnë fshatin.”
“Burri im”, tha ajo duke u kthyer, “nuk është këtu tani për tani, por kur vjen fjala tek punësimet, unë mund…”
Na ndërpreu Carlino-ja – një burrë i hollë, i heshtur, i zbehtë, i cili kishte vënë një rrjetë flokësh në kokë – që po vinte me filxhanë dhe me një ibrik kafeje. Ai më pa në mënyrë dyshuese.
“Pse nuk rri me ne?” E pyeti gruaja kur ai befas u kthye të ikte.
“Nuk më pihet”, mërmëriti ai dhe u zhduk brenda shtëpizës.
“Kur vjen fjale për të punësuar dikë, unë mund ta bëj edhe vetë. Megjithatë ju duhet të keni edhe ndonjë lloj zotësie. Se asgjëja po asgjë mbetet.”
“Ndoshta, zonjë,” thashë përulësisht, “unë mund të grasatoj rrota apo të çmontoj tendat, të ngas traktorin apo të bëhem ai Burri i Fortë i gjithëpërdorshëm.”
“Të ngisni traktorin përjashtohet”, tha ajo, “dhe duhet mjaft art për të grasatuar rrotat.”
“Apo të operoj me frenat”, vazhdova unë, “në gondolat përkundëse.”
Ajo ngriti vetullën me arrogancë, duke më hedhur për herë të parë një vështrim paksa përçmues.
“Të operoni me frenat”, tha ajo ftohtë, “është një lloj shkence dhe nuk do habitesha nëse do t’u thyenit qafat klientëve. Carliono-ja është mjeshtri i frenave.”
“Ose…”, u bëra gati t’i sugjeroja unë me ngurrim, por një kokë e zezë dhe e vogël vajze, me një rrëpirë në ballë, erdhi lart me nxitim, gjysma e duzinës së hapave të saj më kujtuan ecjen në një urë lëkundëse tip pasarele.
Pasi ra në prehërin e mamasë, ajo qau me indinjatë.
“Unë duhet të vdes…”
“Çfarë?”, pyeti Gjysmë-Gruaja e tmerruar.
“Unë duhet të bëj refugjaten e vogël që vdes e ngrirë së ftohti dhe Freddi do që t’i shesë këpucët e mia dhe gjithçka…”
“Epo”, tha mamaja, “nëse këmbëngulni të luani refugjatësh…”
“Po pse gjithmonë unë?”, tha vogëlushja. “Gjithmonë unë duhet të vdes. Unë jam ajo që duhet të vdesë. Kur ne luajmë “Bombash” apo “Luftash””, apo “Këmbësorët Tightrope”, jam prapë unë ajo që duhet të vdesë.”
“Thuaji Freddi-t që duhet të vdesë ai”, thuaji që të thashë unë se është radha e tij që të vdesë tani.
Vajza e vogël iku.
“Apo”, më pyeti mua Gjysme-Gruaja. Oh, ajo nuk e humbi fillin fare, jo ajo.
“Apo të rregulloj thonj, të qëroj patate, të servir supën, çfarëdo lloj gjëje që ju të thoni, thashë unë me dëshpërim. Vetëm më jepni një shans.
Ajo e bëri cung cigaren, na mbushi secilit një filxhan me kafe dhe më hodhi një shkim të gjatë e të qeshur. Pastaj tha: “Do t’ju jap një shans. Besoj se jeni mirë me shifrat, apo jo? Ju duhej që të ishit, apo jo – gjatë detyrës suaj të mëparshme, kështu – ajo hezitoi një çast – Do t’ju punësoj si arkëtar.
Nuk kisha më asnjë fjalë, kisha mbetur i pagojë, thjesht u ngrita dhe ia putha dorën e vogël. Nuk folëm më. Ishte aq qetësi, gjithë çfarë dëgjonim ishte Carlino-ja duke brumbullitur me vete brenda shtëpizës së kampingut, me atë mënyrën tipike të burrit që zukat ndërsa është duke u rruar.

Përktheu: Arlinda Guma

Leave a Reply

Your email address will not be published.

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Latest from Letërsi

Gruas-Shpëtim Selmani

Gruas-Shpëtim Selmani Kam parë perëndeshat e Hamburgut të mbytura në pikëllim,grave greke

Jezus-Shpëtim Selmani

Fragment nga dorëshkrimi i një romani të pabotuar Shpëtim Selmani Sa më
Go to Top