đŹđđđđđ đŻđđđđđđđđ
Asokohe nuk kisha aq tĂ« holla sa pĂ«r tâi shpenzuar nĂ« libra. Zgjidhjen e kisha gjetur tek njĂ« bibliotekĂ« qĂ« tâi huazonte, e cila punonte njĂ«kohĂ«sisht si librari dhe quhej âShakespeare and Companyâ. Ishte nĂ« pronĂ«si tĂ« Silvia Beiç dhe ndodhej nĂ« adresĂ«n nr. 12 tĂ« rue de lâOdeon. NĂ« atĂ« rrugĂ« tĂ« rrahur prej erĂ«s dhe acarit, ky ish njĂ« vend i ngrohtĂ« dhe i kĂ«ndshĂ«m, me njĂ« sobĂ« tĂ« madhe qĂ« ndizej nĂ« dimĂ«r, me tryeza leximi dhe rafte librash. VĂ«llimet e sapobotuar shfaqeshin nĂ« dritare, ndĂ«rsa mureve qenĂ« varur plot foto shkrimtarĂ«sh tĂ« gjallĂ« e tĂ« vdekur. TĂ« gjitha fotot dukeshin si tĂ« çastit, e madje shkrimtarĂ«t e vdekur nĂ« to ngjanin tamam si tĂ« kishin qenĂ« gjallĂ«. Fytyra e skalitur e SilviĂ«s ish plot jetĂ«, me sy ngjyrĂ« gĂ«shtenjĂ«, tĂ« gjallĂ« si tĂ« njĂ« kafshĂ«ze dhe tĂ«rĂ« hare si tĂ« njĂ« çupĂ«ze. Kishte flokĂ« tĂ« kaftĂ« me valĂ« dhe tĂ« shtrirĂ« pĂ«rsipĂ«r ballit tĂ« saj plot nur, tĂ« prerĂ« gjerazi nĂ«n veshĂ« por pa cekur jakĂ«n e xhaketĂ«s kadife qĂ« ajo mbante. Me njĂ« palĂ« kĂ«mbĂ« fort tĂ« bukura, Silvia tregohej e sjellshme, gazmore dhe e gatshme pĂ«r tĂ« tĂ« ndihmuar. PĂ«lqente shakatĂ«, siç dhe thashethemin. Nuk di tĂ« kem njohur njeri mĂ« tĂ« pĂ«rzemĂ«rt ndaj meje.
Pata hyrĂ« tĂ«rĂ« ndrojtje nĂ« librari, pasi nuk ma mbante xhepi pĂ«r tâu bĂ«rĂ« anĂ«tar i bibliotekĂ«s. MegjithatĂ«, ajo mĂ« tha ta bĂ«ja pagesĂ«n kur tĂ« mundesha dhe si mĂ« pĂ«rgatiti kartĂ«n mĂ« ftoi tĂ« merrja gjithĂ« librat qĂ« dĂ«shiroja.
Sâkishte pse tĂ« mĂ« besonte fundja. Mua nuk mĂ« njihte dhe adresa e banesĂ«s time, nĂ« numrin 74 tĂ« rue Cardinal Lamoine, nuk i pĂ«rkiste njĂ« lagjeje tĂ« varfĂ«r. E gjithsesi, ajo u tregua mikpritĂ«se, pos tĂ« qenit aq e qeshur dhe plot hijeshi, kurse pas krahĂ«ve tĂ« saj, qĂ« nga rrĂ«za e tavanit e sĂ« thelli nĂ« sallĂ«n mu nĂ« qendĂ«r tĂ« godinĂ«s, mâu shpalos raft pas rafti gjithĂ« begatia e bibliotekĂ«s.
E nisa mĂ« Turgenievin dhe dy vĂ«llimet e tij tĂ« âShĂ«nimeve tĂ« njĂ« gjahtariâ si dhe me njĂ« prej librave tĂ« parĂ« tĂ« D. H. Lorensit, qĂ« mĂ« duket se ishte âBij dhe dashnorĂ«â, ndonĂ«se Silvia mĂ« tha tĂ« merrja tĂ« tjerĂ« nĂ«se dĂ«shiroja. KĂ«shtu qĂ« zgjodha âLufta dhe paqjaâ sipas botimit tĂ« pĂ«rgatitur nga KostancĂ« Garnet, si dhe âKumarxhiu e tregime tĂ« tjeraâ nga Dostojevski.
– Pra sâdo shihemi shumĂ« shpejt, nĂ«se vĂ«rtet do tâi lexoni tĂ« gjithĂ«, – tha Sylvia.
– Do kthehem qĂ« tĂ« bĂ«j pagesĂ«n, – ia bĂ«ra .- I kam ca parĂ mĂ«njanĂ«.
– Nuk ua thashĂ« pĂ«r kĂ«tĂ«, – ma ktheu. – Paguani kur tâju jepet mundĂ«sia.
– Kur vjen Xhojsi kĂ«tu? â pyeta.
– NĂ«se vjen, ka tĂ« ngjarĂ« pasdite vonĂ«, â mĂ« tha. â E keni hasur ndonjĂ«herĂ«?
– Po, tek restoranti âMichaudâ. Drekonte me familjen, â thashĂ«. â Por nuk bĂ«n qĂ« tâia ngulĂ«sh sytĂ« tjetrit ndĂ«rsa Ă«shtĂ« duke ngrĂ«nĂ«. Aq mĂ« tepĂ«r qĂ« ai vend sâĂ«shtĂ« aspak i lirĂ«.
– Hani nĂ« shtĂ«pi?
– Sidomos kohĂ«t e fundit, â iu pĂ«rgjigja â Kemi dikĂ« qĂ« gatuan.
– Nuk keni restorante atypari, apo jo?
– Jo. Po ju si e dini?
– Larboja pat jetuar andej, â tha. â I pĂ«lqente tej masĂ«me, me pĂ«rjashtim tĂ« kĂ«saj mangĂ«sie.
– PĂ«r tĂ« gjetur njĂ« vend ku mund tĂ« hash mirĂ« dhe lirĂ« duhet tâi afrohesh Panteonit.
– Nuk e njoh atĂ« lagje, pasi edhe ne hamĂ« nĂ« shtĂ«pi. Jeni tĂ« ftuar tĂ« vini ndonjĂ«herĂ«, bashkĂ« me gruan tuaj.
– TĂ« shohim nĂ«se do tĂ« mundem tâju bĂ«j pagesĂ«n, â i thashĂ« â SidoqoftĂ«, ju falĂ«nderoj.
– Mos lexoni me ngut, â mĂ« tha.
ShtĂ«pia nĂ« rue Cardinal Lamoine qe njĂ« apartament me dy dhoma, pa ujĂ« tĂ« ngrohtĂ« dhe pa banjĂ« tĂ« brendshme (kishte veç njĂ« dollap pĂ«r mjetet e higjenĂ«s), pĂ«r tĂ« cilĂ«n nuk mund tĂ« qahej kush, si unĂ«, ishte mĂ«suar me barakat e Miçiganit. Mund tâi gĂ«zoheshe njĂ« pamjeje tĂ« bukur nga dritarja, dyshekut dhe brofjes mbi shtratin e rehatshĂ«m, ashtu si dhe pikturave tĂ« varura mbi mur qĂ« aq shumĂ« na pĂ«lqenin, çka e bĂ«nte atĂ« apartament vĂ«rtet tĂ« kĂ«ndshĂ«m dhe gazplotĂ«. Kur u ktheva me libra nĂ« duar i fola gruas sime pĂ«r vendin pĂ«rrallor qĂ« gjeta.
– Po Tati, por duhet tĂ« kthehesh patjetĂ«r sot pasdite qĂ« tâi bĂ«sh pagesĂ«n, â mĂ« tha ajo.
– PatjetĂ«r qĂ« do vete, â i thashĂ«. â Madje do vemi bashkĂ«. Pastaj nĂ« tĂ« kthyer i biem nga rruga ndanĂ« lumit dhe ecim nĂ« trotuarin qĂ« shkon pĂ«rgjatĂ«.
– Ikim nga rue de Seine mĂ« mirĂ«, tĂ« shohim galeritĂ« dhe gjithĂ« dyqanet qĂ« janĂ« atje.
– PatjetĂ«r. Mund tĂ« shkojmĂ« ngado dhe tĂ« ulemi nĂ« ndonjĂ« nga kafenetĂ« e reja, ku nuk njohim dhe nuk na njeh njeri. E atje porosisim nga njĂ« pije.
– Si thua, mund tĂ« porosisim nga dy pije?
– Mund tĂ« shkojmĂ« edhe tĂ« hamĂ« dikund.
– Jo. Mos harro qĂ« duhet tĂ« shkojmĂ« pĂ«r pagesĂ«n nĂ« bibliotekĂ«.
– AtĂ«herĂ« do kthehemi nĂ« shtĂ«pi, ta hamĂ« kĂ«tu vaktin tonĂ« tĂ« dashur dhe tĂ« pimĂ« njĂ« shishe Beaume nga ai dyqani i lirĂ« qĂ« duket sapo del nĂ« dritare dhe qĂ« i ka varur çmimet pĂ«rjashtĂ«. Pastaj do lexojmĂ«, e mĂ« vonĂ« do shtrihemi dhe do bĂ«jmĂ« dashuri.
– Dhe kurrĂ« sâdo duam kĂ«nd veç njĂ«ri-tjetrit.
– KurrĂ«.
– Ăâpasdite dhe darkĂ« e mrekullueshme. MĂ« mirĂ« hamĂ« drekĂ« tani.
– Jam shumĂ« i uritur, â i thashĂ« â Punova nĂ« njĂ« kafene, me njĂ« cafĂ© crĂšme para.
– Si shkoi, Tati?
– Them se mirĂ«. Shpresoj tĂ« paktĂ«n. ĂfarĂ« kemi pĂ«r drekĂ«?
– Ca rrepa, njĂ« foie de veau tĂ« mirĂ« me patate tĂ« shtypura dhe sallatĂ« radhiqesh. Pastaj kek me mollĂ«.
– E nĂ« fund kemi gjithĂ« librat e kĂ«saj bote pĂ«r veten tonĂ«, qĂ« mund tâi marrim edhe nĂ«se udhĂ«tojmĂ« gjĂ«kundi.
– Na lejohet thua?
– Po, patjetĂ«r.
– Mos gjendet dhe ndonjĂ« libĂ«r i Henri Xhejmsit aty?
– PatjetĂ«r.
– Sa mirĂ«, â tha ajo. â Jemi me shumĂ« fat qĂ« arrite tĂ« gjesh njĂ« vend tĂ« tillĂ«.
– Ne jemi gjithnjĂ« me fat â i thashĂ« dhe si budalla qĂ« jam nuk trokita mbi dru. Aq mĂ« shumĂ« qĂ« ai apartament kishte ngado dru mbi tĂ« cilin mund tĂ« trokisje.
PĂ«rktheu: Edon Qesari
đđđ đŁđÌđđđđđ âđŽ đđđŁđđđđđ đčđđđ âđĄ, đđđđđĄđąđđđ đŒđ, đđđđĄđđđ đ”đđđđ , đżđđđđđ, đđ. 31-33.
