Ernest Hemingway
Vetëm dy amerikanë ishin ndalur në atë hotel. Nuk njihnin askënd prej atyre që hasnin shkallëve ndërsa hynin e dilnin prej dhome. Dhomën e kishin në katin e dytë me pamje nga deti. Pamja përfshinte gjithashtu kopshtin publik dhe përmendoren e luftës. Në kopshtin publik kishte palma të mëdha dhe stola jeshilë.
Në kohë të mirë gjendej gjithmonë ndonjë artist me këmbalec me vete. Artistëve u pëlqente mënyra sesi palmat zgjateshin, si dhe ngjyrat ndritëse të hotelit përballë kopshtit dhe detit.
Italianët vinin nga larg enkas për të admiruar përmendoren e luftës. Ishte prej bronxi dhe shkëlqente sa herë binte shi. Po binte shi ndërkaq dhe piklat e tij cërronin prej palmave. Uji mblidhej në pellgje përgjatë rruginave zallore. Deti kërciti përgjatë një vije të gjatë nën shi dhe pastaj u tërhoq pas, për të vërshuar dhe kërcitur sërisht përgjatë një vije të gjatë nën shi. Makinat ishin larguar nga sheshi pranë përmendores së luftës. Përbri sheshit, në hyrjen e një kafeneje, një kamerier rrinte duke soditur sheshin e zbrazët.
Bashkëshortja amerikane rrinte duke soditur në dritare. Përjashtë, tamam nën dritaren e tyre, një mace rrinte kruspull nën njërën prej tavolinave jeshile që pikëlonte. Macja po përpiqej të mblidhej sa më shumë pas vetes në mënyrë që të mos e zinin piklat.
“Po zbres ta marr atë kotele,” tha bashkëshortja amerikane.
“Shkoj unë,” u tregua i gatshëm i shoqi prej krevatit.
“Jo, jo. Do ta marr unë. E gjora kotele që mundohet të mos laget nën tavolinë.”
I shoqi vazhdoi të lexonte, gjysmë i shtrirë me dy mbulesa në këmbët e krevatit.
“Kujdes mos lagesh.” tha ai.
E shoqja doli dhe zbriti shkallët, ndërkaq që pronari i hotelit u ngrit dhe e nderoi me një përkulje kur ajo i hyri në zyrë. Tavolina e tij e punës ishte në fund fare të zyrës. Ai ishte në moshë dhe shumë i gjatë.
“Il piove,” tha bashkëshortja. Asaj i pëlqente pronari i hotelit.
“Sì, sì, Signora, brutto tempo. Shumë kohë e keqe.”
Ai qëndroi pas tavolinës së tij në fund fare të zyrës së murgët. Bashkëshortes i pëlqente ai. Asaj i pëlqente mënyra aq e përgjegjshme me të cilën ai trajtonte çdo ankesë të mundshme. Asaj i pëlqente sjellja e tij dinjitoze. I pëlqente gatishmëria e tij për t’i shërbyer asaj. I pëlqente mënyra si ai ndihej në cilësinë e të qenit pronar hoteli. I pëlqente fytyra e tij e moshuar dhe e rëndë, si dhe duart e mëdha.
“Ha perduto qualcosa, Signora?”
“Ishte një mace atje,” tha vajza amerikane.
“Një mace?”
“Sì, il gatto.”
“Një mace?” shërbyesja qeshi. “Një mace nën shi?”
“Po,” tha ajo, “poshtë tavolinës.” Pastaj, “Oh, do t’më pëlqente kaq shumë ta kisha. Do t’më pëlqente një kotele.”
Kur fliste në anglisht fytyra e shërbyeses tendosej.
“Ejani, Signora,” tha ajo. “Duhet të futemi brenda. Do bëheni qull.”
“Kam përshtypjen se po,” tha vajza amerikane.
Ato u kthyen duke i rënë nga rrugina zallore dhe kaluan derën. Shërbyesja ndenji jashtë që të mbyllte çadrën. Ndërkaq që vajza amerikane kaloi nga zyra, padroni e nderoi prej tavolinës së tij. Diç shumë e vogël dhe shuk u mblodh brenda vajzës. Padroni bënte që ajo të ndihej shumë e vogël dhe njëkohësisht tepër e rëndësishme. Për një çast asaj iu duk vetja e një rëndësie të pakrahasueshme. Vazhdoi lart duke hipur shkallët. Hapi pastaj derën e dhomës. Xhorxhi ishte në shtrat, duke lexuar.
“E more macen?” pyeti ai, duke ulur librin.
“Kishte ikur.”
“Kushedi se për ku,” tha ai, duke çlodhur sytë pas leximit.
Ajo u ul në krevat.
“Do t’më pëlqente kaq shumë ta kisha,” tha ajo. “S’di pse do t’më pëlqente aq shumë. E desha atë kotele të gjorë. S’është ndonjë qejf i madh të jesh një kotele e gjorë atje jashtë nën shi.”
Xhorxhi lexonte përsëri.
Ajo lëvizi dhe shkoi të ulej përpara pasqyrës së madhe mbi tavolinë, duke parë veten me pasqyrën e vogël. Po kundronte profilin e vet, njëherë njërin krah dhe pastaj tjetrin. Pastaj kundroi pjesën e pasme të kokës, si dhe zverkun.
“A nuk mendon se do bëja mirë sikur t’i lija flokët të më rriteshin?” pyeti ajo, duke parë sërish profilin e vet.
Xhorxhi ngriti sytë dhe pa zverkun e saj, me prerje të shkurtër si prej djali.
“Mua më pëlqejnë kështu si janë.”
“Më janë mërzitur,” tha ajo “U mërzita së ngjari si djalë.
Xhorxhi ndërroi qëndrim në krevat. Nuk ia kishte hequr sytë qysh se ajo kishte nisur të fliste.
“Dukesh tmerrësisht bukur.” tha ai.
Ajo la pasqyrën e vogël mbi tavolinë, vajti tek dritarja dhe vështroi jashtë. Po errej.
“Dua t’i kap flokët e mi nga pas, t’i shtrëngoj dhe t’i shtroj që të bëj një topuz të madh mbrapa e ta ndiej që e kam,” tha ajo. “Dua të kem një kotele që të më rrijë ulur mbi prehër dhe të bëjë kerrmëza kur e ledhatoj.
“Ashtu?” tha Xhorxhi nga krevati.
“Dhe dua të ha në një tavolinë me takëmet e mia prej argjendi dhe dua qirinj. Dhe dua të jetë pranverë dhe dua t’i fërkoj flokët përpara pasqyrës dhe dua një kotele dhe dua të kem ca veshje të reja.”
“Qepe tani dhe hap ndonjë libër, atë bëj.” tha Xhorxhi. Ai po lexonte sërish.
E shoqja po vështronte jashtë. Ishte goxha errësirë tani dhe shiu vazhdonte të binte mbi palma.
“Sidoqoftë, dua një mace,” tha ajo, “Dua një mace. Dua një mace tani. Nëse nuk mund të kem flokë të gjatë e as ndonjë dëfrim, një mace edhe mund ta kem.”
Xhorxhi nuk po dëgjonte. Ai po lexonte librin e tij. E shoqja vështronte prej dritares, atje ku binte drita mbi shesh.
Dikush trokiti në derë.
“Avanti,” tha Xhorxhi. Ai ngriti sytë nga libri.
Në hyrje u shfaq shërbyesja. Ajo mbante të shtrënguar pas vetes një mace ngjyrë breshke, të cilën e lëshoi përtokë.
“Më falni,” tha shërbyesja, “padroni më kërkoi ta sillja për Signorën.”
Përktheu: Edon Qesari