Anton Chekhov

Ishte një mesditë e ndritshme… Një i ftohtë fshikullues kishte mbuluar me brymë të bardhë kaçurrelat në tëmthat e Nadjenkes dhe pushin në buzën e saj të sipërme. Ajo mbahej në krahun tim dhe të dy qëndronim në majën e një kodre. Që nga vendi ku ne ishim, deri në rrëzën e kodrës, shtrihej një pjerrësi e butë rrëshqitëse, në të cilën dielli reflektohej si në një pasqyrë. Përbri nesh ishte një slitë e vogël, e mbështjellë me një rrobë të kuqe.
“Eja rrëshqasim poshtë Nadjezhda Petrovna”, iu luta “Vetëm një herë! Të siguroj që nuk do na ndodhë gjë dhe nuk do të vritemi.”
Por Nadjenka kishte frikë. Pjerrësia, që nga galloshet e saj të vogla, deri në fund të kodrës me akull, i dukej asaj një humnerë e tmerrshme, jashtëzakonisht e thellë. Nuk kishte zemër që ta bënte dhe mbante frymën ndërkohë që hidhte vështrimin poshtë e tmerruar vetëm nga sugjerimi im për të rrëshqitur, pa le pastaj nëse do vendoste të fluturonte në atë humnerë. Ajo do vdiste fare, do t’i ikte mendja.
“Të përgjërohem”, i thashë” Nuk duhet të kesh frikë. Ti e di që kjo është shpirtvogëlsi, zemërlepur.”
Nadjenka më në fund lëshoi pe, por në fytyrën e saj dukej sikur do të vdiste nga frika.
E ula në slitë, të zbehtë dhe duke u dridhur, vura krahun rreth saj dhe të dy u lëshuam poshtë në greminë.
Slita fluturoi si një plumb. Ajri i çarë nga fluturimi jonë na goditi fytyrat, ushtoi, na fërshëlleu në veshë, na shqeu, na nduku pa mëshirë në inatin e tij, u përpoq të na e shkëpuste kokën nga supet. Mezi kishim forcën që të vazhdonim të merrnim frymë nga presioni i erës. Na u duk sikur djalli vetë na kishte kapur me putrat e tij dhe po na zvarriste me ulërimë në skëterrë. Objektet përreth u shkrinë në një brez të zemëruar garash… edhe një çast më shumë dhe do të na dukej sikur do shpërbëheshim.
“Nadia, unë të dashuroj”, fola më zë të ulët.
Slita filloi të ngadalsonte shpejtësinë, ulërima e erës dhe gumëzhitja e vrapuesve nuk ishte më aq e tmerrshme, merrnim frymë më lehtësisht dhe më në fund arritëm në destinacion. Nadjenka ishte më shumë e vdekur sesa e gjallë. Ajo ishte e zbehtë dhe mezi merrte frymë… E ndihmova që të ngrihej.
“Asgjë nuk do mund të më bëjë që të rrëshqas përsëri”, tha ajo duke më parë me sytë e zmadhuar, mbushur plot tmerr.” Asgjë në botë! Për pak sa nuk vdiqa.”
Pak më vonë, pasi e mori veten, ajo më hodhi një vështrim pyetës duke dyshuar nëse unë i kisha thënë vërtet ato katër fjalët apo ajo i kishte fantazuar në ulërimën e stuhisë. Unë qëndrova pranë saj duke pirë një cigare dhe duke bërë sikur shihja me vëmëndje dorezat e mia.
Ajo më futi krahun dhe ne shëtitëm për një kohë të gjatë pranë faqes së akullt të kodrës. Dukej që enigma nuk do ta linte të qetë… Ishin shqiptuar ato fjalët apo jo?… “Po apo jo? Po apo jo?” Ishte çështje krenarie tashmë, nderi apo jete… një pyetje shumë e rëndësishme, pyetja më e rëndësishme në botë. Nadjenka vazhdoi të më vështronte në fytyrë me pasiguri, me dhimbje, sikur donte të më përshkonte tej për tej; ajo përgjigjej aty-këtu për të parë nëse unë do të flisja. Oh, si luanin ndjenjat në atë fytyrën e ëmbël! Unë shihja se si luftonte me veten, që ajo donte të thoshte diçka, të më bënte një pyetje por nuk gjente dot fjalët sesi; Ajo ndihej në vështirësi, e frikësuar dhe e trazuar nga gëzimi i saj…
“E dini çfarë,” foli ajo pa më vështruar.
“Hë?” e pyeta.
“Le të… rrëshqasim poshtë edhe njëherë.”
Ne u ngjitem sipër në kodrën e akullt duke ecur përsëri. E ula Nadjenken e zbehtë që po dridhej në slitë; përsëri ne fluturuam në greminën e tmerrshme, përsëri era ulëriti dhe rrshqitësja gumëzhiu dhe përsëri kur fluturimi i slitës ishte më i shpejti dhe më i zhurmshmi, unë thashë me zë të ulët:
“Të dashuroj Nadjenka.”
Kur slita ndaloi, Nadjenka hodhi një vështrim të shpejtë në faqen e kodrës ku kishim rrëshqitur dhe pastaj përkuli vështrimin mbi fytyrën time duke dëgjuar zërin tim i cili ishte i shkujdesur e pa pasion dhe e gjithë qenia e saj, çdo molekulë e asaj qënieje, madje dhe këllëfi i gëzoftë i duarve e kapuçi, shprehnin hutimin më të madh dhe në fytyrën e saj ishte shkruar: “Çfarë do të thotë kjo? Kush i shqiptoi ato fjalë? I tha ai apo i fantazova unë?”
Pasiguria po e shqetësonte dhe po ia humbiste durimin. E shkreta vajzë nuk po u përgjigjej pyetjeve të mia, u ngrys dhe ishte gati të shpërthente në lot.
“Të shkojmë më mirë në shtëpi?” e pyeta.
“Por mua…. Po më pëlqen kjo rrëshqitja”, tha ajo duke u skuqur. “Mund të shkojmë poshtë edhe një herë?”
Asaj “po i pëlqente” rrëshqitja dhe përsëri kur u gjend në slitë ajo ishte, njësoj si dhe dy herët e tjera të mëparshme, e zbehtë, duke u dridhur dhe duke marrë frymë me vështirësi nga tmerri.
Ne shkuam poshtë për herë të tretë, e unë pashë atë që vështronte fytyrën time dhe buzët e mia. Por unë vura shaminë para gojës, gjoja po kollitesha dhe kur arritëm në mes të faqes së kodrës ia arrita që t’i nxirrja pa u vëne re ato fjalët:
“Të dashuroj Nadia.”
Dhe misteri mbeti mister! Nadjenka ishte e heshtur, duke medituar rreth diçkaje… pashë shtëpinë e saj, ajo përpiqej të ecte me ngadalë duke ngadalësuar ritmin dhe priste nëse do t’ia thosha më ato fjalët dhe unë pashë se si vuante shpirti i saj, çfarë përpjekjesh bënte për të mos i thënë vetes:
“Nuk ka mundesi që t’i ketë thënë era! Dhe unë nuk dua që të jenë thënë nga era!”
Mëngjesin tjetër unë gjeta një shënim të vogël:
“Nëse shkon për të rrëshqitur, më merr edhe mua… N.”
Dhe që nga ajo kohë unë fillova të shkoja për të rrëshqitur me Nadjenkën dhe ndërkohë ne fluturonim poshtë me slitë, çdo herë unë shqiptoja me zë të ulët të njëjtat fjalë: “Te dashuroj, Nadia.”
Pas pak kohe këto fjalë iu bënë të domosdoshme Nadjenkës, njësoj si morfina apo alkooli. Ajo nuk mund të jetonte pa to. Ishte e vërtetë që fluturimi poshte në kodër e tmerronte njësoj si më parë, por tashmë terrori dhe rreziku i jepnin një magjepsje të çuditshme fjalëve të dashurisë… të cilat, si më parë mbeteshin një mister që i toturonin shpirtin. Gjithmonë e njëjta dyshe… era dhe unë mbeteshim të dyshuarit… cili nga të dy ishte duke i shfaqur dashurinë, ajo nuk e dinte, por dukej se për momentin kjo gjë nuk kishte rëndësi për të; se nga cila kupë pi ka shumë pak rëndësi për sa kohë që vetëm pija është helmuese.
Një ditë, në mesditë, unë shkova tek kodra vetëm. Atje dallova Nadian. Ajo iu afrua kodrës, duke më kërkuar me vështrimin e saj dhe më në fund me ndrojtje ngjiti hapat ne udhëzën që të çonte në majë. Oh, sa e frikshme, sa e tmerrshme ishte për të, ta bënte këtë udhëtim e vetme! Fytyra e saj ishte e bardhë si dëbora dhe ajo po dridhej sikur të shkonte në ekzekutim, por përsëri u ngjit, vendosmërisht, pa i hedhur më sytë pas. Dukej qartë që ajo kishte vendosur të zbulonte njëherë e mirë nëse ato fjalë mrekullisht të ëmbla do arrinin në veshët e saj po të mos isha unë atje. E pashë të ulej në slitë vetëm, me një fytyrë të zbehtë dhe buzët të hapura me tmerr, e pashë të mbylli sytë dhe të lëshohej teposhtë, duke i lënë përshëndetjen përgjithmonë kësaj bote. “zzzzzzzzz” fërshëllyen shinat e slitës. Çfarë dëgjoi? Nuk e di-ajo që unë pashë ishte që ajo u ngrit e lodhur duke u dridhur nga slita dhe u duk qartë nga pamja e saj që as ajo vetë nuk e dinte mirë se çfarë kishte dëgjuar tamam; në rrëshqitjen teposhtë, tmerri i kishte rrëmbyer aftësinë për të veçuar tingujt që vinin në veshët e saj.
Dhe ja, me marsin erdhi dhe pranvera. Rrezet e diellit erdhën dhe u bënë më të ngrohta dhe më të ndritshme. Rrëpira jonë në kodër e humbi bardhësinë e shkëlqimin dhe cipa e akullit më së fundi u shkri. Rrëshqitjes sonë i erdhi fundi.
Tani Nadia e shkretë nuk kishte më ku t’i dëgjonte ato fjalët e bukura, sepse nuk kishte më kush t’ia thoshte; era kishte heshtur dhe unë po përgatitesha të shkoja në St. Petersburg për një kohë të gjatë, ndoshta përgjithmonë.
Një mbasdite, dy ditë para nisjes sime, unë isha ulur në muzg, në një kopsht të vogël që ndahej nga kopshti i shtëpisë së Nadias nga një gardh me kunja hekuri. Ishte ftohtë dhe dëbora ende mbulonte tokën, pemët ishin pa jetë, por aroma e pranverës ishte në ajër dhe sorrat po krakaritnin zhurmshëm ndërkohë që përgatiteshin për të kalur natën.
Iu afrova gardhit dhe për një kohë të gjatë e mbajta kokën të futur mes një vrime në dërrasat e gardhit. E pashë Nadian të dilte nga shtëpia e të qëndronte në prag duke ngulur sytë me ankth dhe duke iu përmalluar qiellit.
Era e pranverës i frynte drejt për së drejti në fytyrën e zbehtë e të pikëlluar. Kjo i kujtonte asaj erën që na ulërinte ne në faqen e kodrës atëherë kur ajo kishte dëgjuar ato katër fjalë, dhe nga ky kujtim fytyra e saj mori një pamje tepër të mjeruar përnjëmend, ndërsa lotët iu rrokullisën faqeve. E shkreta vajzë ngriti krahët, sikur do i përgjërohej erës t’ia sillte ato fjalë, qoftë edhe njëherë të vetme tek veshët e saj. Dhe unë pasi prita për një vrundull t’i çonte ato drejt saj, butësisht thashë:
“Nadia, të dashuroj!”
Për ate qiell, çfarë efekti patën fjalët e mia tek Nadia! Ajo bërtiti dhe zgjati krahët e saj drejt erës, e lumtur, e shkëlqyeshme, e bukur…
Unë shkova të paketoja gjërat e mia. E gjithë kjo ndodhi shumë kohë më pare. Nadia u martua, me dashuri apo jo, nuk ka fare rëndësi. Burri i saj është zyrtar i aristokracisë dhe ajo ka tani tre fëmijë. Por ajo nuk e ka harruar se si ne rrëshqisnim bashkë dhe si era i pëshpëriste asaj:
“Nadia, unë të dashuroj.”
Ky kujtim mbetet për të një nga më të lumturit, më prekësit, më të bukurit e jetës së saj.
Sa për mua, tani që po plakem, nuk e kuptoj dot më pse i thashë ato fjalë dhe pse e bëra atë shaka me Nadian.

Përktheu: Merita Paparisto