Lara Vapnyar

Kur isha fëmijë kisha një familje kukullash. Ato jetonin në një kuti të kuqe këpucësh, të pikturuar me një çati kafe të errët dhe tenda të verdha, që të ngjante si shtëpi. Brenda saj kishte ca lodra plastike mobilje, plus edhe ca sende të zakonshme shtëpiake të bëra nga unë; një televizor i bërë me një kuti shkrepse, një pasqyrë e bërë nga një copë e vogël letre çokollate dhe një qilim i trashë, prerë fshehurazi nga pulovra ime e vjetër. Po ashtu kisha edhe ca kafshë shtëpiake plastike; një lopë, një derr, një dhi dhe një pulë shumë të madhe, më të madhe se lopa. Të gjitha kafshët jetonin jashtë kutisë së këpucëve, në një si hambar apo stallë.

Familja e kukullave përbëhej nga:
Kukulla e vogël, e bukur, prej plastike të butë, me flokë e fustan të lyer, e cila në lojërat e mia më përfaqësonte mua.
Kukulla, të cilës i kisha caktuar rolin e mamasë, një kukull e zhveshur, tullace, e paqartë nëse ishte femër, e bërë prej një plastikë e fortë e me shkëlqim. Asaj i kisha qepur një si tunikë, stil grek, nga një shami të vjetër dhe i kisha ngjitur në kokë ca fije flokësh nga flokët e mi.
Dy kukulla të vogla bebe edhe këto të paidentifikuara si gjini, të bëra prej plastike të fortë, por pa shkëlqim, e të mbështjella me batanije plastike, të cilët i identifikoja si “binjakët”.
Dhe një iriq me trup njeriu, i veshur me fund dhe përparëse të gjatë, me flokë kaçurrela të mbledhura pas fort, në topuz dhe të mbuluara me shami, të cilës i kisha caktuar rolin e gjyshes.

Ajo që i mungonte familjes sime ishte një baba, po një kukull baba ishte një gjë shumë e rrallë. Askush që njihja nuk kishte një kukull baba. Po, edhe shumica e fëmijëve që njihja nuk i kishin baballarët.
As unë nuk kisha baba. Kishte vdekur kur isha dy vjeçe. Pra, familja ime përbëhej nga unë, mami dhe gjyshja. Po kjo ishte krejtësisht normale. Etërit kishin tendencën të vdisnin herët ose të gllabëroheshin nga alkooli, ose thjesht, të iknin, të zhdukeshin, të shkonin shumë larg. Një natë edhe fqinji ynë u ngrit e iku në Veriun e Largët. E shpalli këtë gjë duke ikur me ulërima shkallëve: “Më keni ardhur në majë të hundës të gjithë ju!”
“Pra, e paske vendosur t’ia mbathësh, ë? Bukur fort po na heq qafe, burracak!”  ia ktheu, po duke bërrtitur nga brenda apartamentit të tyre, gruaja e tij. Po, vajza e tyre 3-vjeçare, qau në fshehtësi për javë të tëra. E dëgjoja çdo natë përmes murit të hollë ndarës të apartamenteve tona.

Mungesa e etërve ishte kaq e zakonshme, saqë edhe autoritetet sovjetike kishin dijeni për këtë. Autoritetet sovjetike mburreshin kudo në botë që i mbronin e kujdeseshin për mirëqenien e qytetarëve të tyre, kështu që, sa herë që një artikull i caktuar ishte me pakicë në treg, ata bënin çmos për ta bërë mungesën e tij sa më pak të dallueshme. Mamaja ime, e cila në ato kohëra shkruante tekste shkollore, e kishte të ndaluar t’i përmendte artikujt me pakicë në libra. Kështu për shembull, kur hartonte një problem matematikor, ajo s’mund t’i përmendte bananet, sepse ato ishin të pamundura për t’u gjendur në dyqanet e shumicës së qyteteve e fshatrave si dhe vendeve të Bashkimit Sovjetik. Ajo mund të përdorte mollë, por jo banane. Pule, po jo viç. Mamatë, po jo baballarët. Asaj i lejohej të shkruante, “Nëna u dha tri fëmijëve të saj gjashtë kokrra mollë dh ju kërkoi atyre t’i ndanin frutat në mënyrë të barabartë”, po, e kishte të ndaluar të shkruante për një baba që u kërkon fëmijëve të tij të bëjnë të njëjtën gjë me banane.
Kur ma rrëfeu këtë, kur unë isha adoleshente, nuk e besova dhe kërkova nëpër tekstet e mia të vjetra shkollore për muaj, për t’i vërtetuar që e kishte gabim, po nuk arrita të gjeja asnjë përmendje të vetme të babait, viçit apo bananeve.

Pra, imagjinoni habinë dhe gëzimin tim, kur papritmas mora si dhuratë një kukull burrë! Ma solli xhaxhai pas një udhëtimi pune në Bullgari. Ishte një kukull e bukur dhe në përmasat e duhura; pak më e shkurtër se mamaja dhe gjyshja, po më e gjatë se fëmija. Kishte një trup të fortë e të lidhur dhe një fytyrë prej plastike të butë që mund ta shtrydhje. E kishin pikturuar me nuancat mashkullore të kafenjta të një esmeri tipik; sy kafe, buzë kafe, vrimat e hundës kafe, flokë kafe, të bëra nga një material shumë i ngjashëm me flokët dhe me një buzëqeshje të përhershme të ngrohtë kafeje. Ishte i veshur me atë që dukej se ishte një kostum kombëtar bullgar; me kapelë dhe çizme, pantallona pambuku deri tek çizmet, këmishë të qëndisur dhe një rrip lëkure. Pikërisht ashtu siç e imagjinoja se do të dukej një baba ideal.

Kukulla baba kishte vetëm një papërsosmëri fare të vockël, kishte një defekt në këmbën e majtë. Ajo nuk i qëndronte në vendin e duhur. I shkëputej vazhdimisht nga trupi dhe i varej në pantallon. Po, aq shumë e desha sa që s’ia vija re fare këtë si mangësi, derisa ia vuri në dukje Tanjia.

Unë dhe Tanjia ishim bërë shoqe pikërisht dhjetë muaj para ardhjes së kukullës baba. Ishte shtator, java e parë e shkollës dhe gjatë Çajit me Prindërit, mbledhje e përvitshme në fillim të vitit të ri shkollor, Tanjia shpërtheu me një zemërim të madh ndaj mamasë së saj. Klasa jonë e vogël ishte e mbushur plot me nxënës dhe prindër, të cilët mezi ishin ulur në tavolinat e të madhësisë sonë. Kafeneja e shkollës siguronte vetëm çajin e nxehtë, po prindërit duhej të sillnin pasta dhe ëmbëlsira, si dhe dy filxhanë me pjatë; një për fëmijën dhe një për veten e tyre. Mamaja e Tanjias paskësh sjellë filxhanin e gabuar.

“Unë doja të kaltrin!”, ulëriti Tanjia duke u ngritur në këmbë. “Atë të kaltrin me rrethin e artë rreth e qark buzës! Të kaltrin! Të kaltrin!”

Ajo bërrtiti aq fort, saqë për një moment i fiksova sytë tek filxhani im, me shpresë se do të thyhej, siç ndodh ndonjëherë në filma kur dikush bërtet ashtu, po shpejt kuptova se ishte shumë më interesante të shihja Tanjian. Ajo zakonisht kishte një lëkurë të roztë, me quka, po në këtë çast fytyra i ishte kthyer në një të kuqe domateje dhe vetëm qukat nuk i ishin skuqur dhe unë, që s’kisha parë kurrë diçka të tillë më parë u mahnita. Tanjia kishte mbyllur sytë, kishte shtrënguar duart grusht dhe një venë blu e ndezur, e dhjamosur, i rrihte në tëmth. Të gjithë në dhomë heshtën. Mësuesja jonë ishte shumë e re, sapo kishte mbaruar universitetin dhe nuk e kishte idenë se ç’të bënte, ndërsa mamaja e Tanjias u ngrit në këmbë, buzëqeshi dhe tha se po shkonte në shtëpi të merrte filxhanin e kaltër. Ajo ishte një grua e gjatë, me një trup të madh e të mbushur dhe një fytyrë të roztë si të Tanjias. Edhe flokët i kishte në të njëjtë ngjyrë, si të së bijës, vetëm se të sajat ishin fiksuar në një topuz në pjesën e pasme të kokës, ndërsa të Tanjias ishin lidhur gërshet.

Zemërimi i Tanjias përfundoi sapo e ëma doli nga dera. Ajo hapi sytë dhe u ul. Edhe lëkura shumë shpejt iu kthye në rozën e zakonshme. Mësuesja e pyeti nëse ndihej në rregull dhe ajo pohoi me kokë. Të gjithë filluan të bisedojnë, të hidhnin çajin në filxhanë, të prisnin tortat e ndanin embëlsirat apo biskotat nëpër pjata, sikur të mos kishte ndodhur asgjë vetëm dy minuta më parë. Ndërsa unë, unë s’mund t’ia hiqja sytë Tanjias. Ajo vuri re shikimin tim admirues dhe më buzëqeshi me ngrohtësi si një e rritur.

“Po ti e urren kur të duhet ta pish çajin në filxhanin e gabuar?”, më pyeti.

Unë tunda kokën me respekt, sikur ta kisha njohur mirë vështirësinë e kësaj situate. Por ajo që në fakt admirova ishte guximi i saj. Unë s’do të kisha guxuar kurrë të shpërtheja në inat e zemërim. Ime më s’do më kishte toleruar, dhe jo më të sillej me aq qetësi si mamaja e Tanjias. Vetëm pak ditë më parë më kishte goditur me shkelm në brinjë, thjesht sepse po zvarritesha poshtë tavolinës në dysheme dhe po mjaullija ndërsa ajo ishte duke folur në telefon. Nuk e fajësova. Unë po mjaullija shumë fort, edhe pse e dija që ajo po fliste me shefin e saj.

Pas atij çaji, Tanjia dhe unë filluam të ktheheshim bashkë nga shkolla. Në fakt ne jetonim në të njëjtën pallat, i cili ishte vetëm pesë minuta larg shkollës. Pallati ynë ishte nëntë kate i lartë dhe jashtëzakonisht i gjatë, dukej si një rrokaqiell po i shtrirë. Kishte dymbëdhjetë hyrje. Unë jetoja në hyrjen e dytë, nr. 2, ndërsa Tanjia në nr. 9. Përballë pallatit, ndanë rrugës ishte një kopsht mollësh i braktisur. Ndalonim shpesh aty rrugës për në shtëpi. Ngjiteshim në një nga pemët dhe uleshim duke tundur këmbët e duke folur për shkollën, filmat tanë të preferuar vizatimorë apo kukullat tona. Po unë s’mund të rrija më shumë se çerek ore sepse më priste gjyshja në shtëpi.

Një ditë, ju ankova Tanjias se sa e bezdishme qe gjyshja ime. Tanjia më tha se gjyshja e saj kishte vdekur. “Vdiq një vit më parë. Nuk i punonin më mushkëritë. Ja si merrte frymë,” dhe Tanjia filloi ta imitojë si aktore e vërtetë frymëmarrjen e vështirë, fishkëlluese e jo ritmike të gjyshes së saj.
“Ndërsa gjyshi im vdiq nga goditja celebrale në tru,” i thashë. “U paralizua komplet dhe s’mund të shkonte dot as në banjë. Infermieres i duhej ti fuste dorën në prapanicë për t’ia nxjerrë jashtëqitjen.”
“Edhe motra e gjyshes sime vdiq nga goditja celebrale në tru”, tha Tanjia. “Po ajo ra në koma dhe se bënte fare kakën.”
“Po babi yt nga se vdiq?” e pyeta.
E dija që Tanjia nuk kishte baba dhe supozova që edhe ai, si i imi, kishte vdekur.
“Babai im nuk është i vdekur!” bërtiti Tanjia dhe fytyra iu bë prapë e kuqe si domate, siç iu bë në çajin me prindërit. “Ai është në një udhëtim pune në Amerikë. Më merr malli shumë për të, çdo ditë më merr malli shumë!”

Unë shtanga nga ndryshimi i papritur i humorit të saj, saqë s’po arrija t’i kuptoja qartë fjalët që më thosh. Vazhdova të qëndroja aty duke e parë në sy si bufe. Tanjia tundi çantën e shkollës sikur donte të më godiste në kokë me të, por ndryshoi mendje dhe vrapoi drejt hyrjes së saj. Shkova në shtëpi duke qarë. Qaja e pushoja e nisja përsëri nga e para, gjithë pjesën tjetër të ditës. Gjyshja dhe ime më, kur erdhi nga puna, më pyesnin vazhdimisht se çfarë kisha, çfarë nuk shkonte mirë, por unë nuk u thashë asgjë. As vetë nuk e kuptoja vërtet se pse po ngashërehesha ashtu. Ndoshta ishte turpi që ndjeja, po jo vetëm për supozimin e gabuar për babain e Tanjias, po më tepër për dhimbjen e thellë e poshtëruese, dhimbja e përjashtimit nga grupi i fëmijëve fatlumë që e kishin babanë.

Të nesërmen në shkollë u përpoqa t’i shmangesha Tanjias. Bëra çmos të mos shihja në drejtim të saj gjatë orëve të mësimit. Nuk i fola as në pushim. U ula në anën e kundërt të tryezës në kafereri. Dhe në fund të mësimit, hyra në banjë dhe prita atje derisa të gjithë të shkonin në shtëpi. Po as kjo nuk funksionoi. Kur dola nga banja, pashë që Tanjia po më priste në korridorin e shkollës. Fillimisht mendova të hiqesha sikur se pashë, sikur ajo nuk qe aty, po shpejt hoqa dorë, se e kuptova që do të dukesha shumë budallaqe. E bëmë përsëri bashkë rrugën për shtëpi.

Pas atij incidenti, nuk folëm më për familjet tona, filluam të flisnim për kukullat. Unë mburresha që kisha edhe kukulla kafshë. “Një lopë, një derr, një dhi dhe një pulë shumë të madhe, gjigante!”
Ndërsa Tanjia do më thoshte me një buzëqeshje shpërfillëse: “Të miat jetojnë në një qytet. Nuk ka vend aty për kafshë fshati. Kukullat mia quhen; Sigrid, Amaranta dhe Arabela. Amaranta dhe Arabela janë shkencëtare, ndërsa Sigridi është aktore.”

Një ditë Tanjia më ftoi në shtëpinë e saj. Hezitova paksa. Ajo mbante të varur në qafë një çelës në një fjongo të gjatë blu, si shumica e fëmijëve të klasës sime që e mbanin çelësin e apartamentit së tyre të varur në qafë. Ata kur shkonin në shtëpi ishin vetëm dhe u duhej ta ngrohnin e ta hanin vetë drekën e tyre dhe, të prisnin të vetëm, ndërsa bënin detyrat apo shihnin TV, derisa nënat e tyre të ktheheshin në shtëpi. Ata dinin si ta ndiznin një sobë apo furrnellë dhe nuk shqetësoheshin nëse shkrepjsa do të digjej shumë shpejt dhe do t’u lëndonte gishtat. Ata dinin si ta servirnin supën nga tenxherja në pjatë pa e spërkatur dyshemenë. Unë as që mund ta imagjinoja ndonjëherë të bëhesha kaq e zonja. Në shtëpi më priste gjithmonë gjyshja. Ajo priste tek dritarja dhe sapo më shihte, vinte supën në sobë të ngrohej dhe nxitonte të më hapte derën. As që më duhej t’i bija ziles, jo më ta hapja derën vetë. Prandaj ndieja frikë se nëse shkoja tek shtëpia e Tanjias, do ta tregoja në njëfarë mënyre paaftësinë time. Po nëse nuk shkoja, druhesha se do ta tregoja edhe më shumë.

Shkova. Tanjia e hapi derën me një aftësi të admirueshme. I thashë se duhej t’i telefonoja gjyshes dhe ajo më tregoi me gisht telefonin, i cili qëndronte në një komodinë të vogël ngjitur me portmantonë. Telefonova dhe i thashë një gënjeshtër disi të ndërlikuar gjyshes, gjasme se kisha rreth/klasë gjimnastike pas shkolle. Shpresoja që kjo t’ia mbushte mendjen gjyshes, e cila vazhdimisht më thoshte se nëse nuk bëja gjimnastikë do ta kisha shpinën të shtrembër kur të rritesha. Gënjeshtra funksionoi dhe unë pashë nga Tanjia, me shpresë që ajo do të impresionohej nga zgjuarsia ime. Po në vend të kësaj, pashë se ajo po më vështronte me një shprehje të ftohtë, tallëse.

Apartamenti i saj ishte më i vogël se yni. Kishte vetëm një dhomë. Ne kishim tri. Televizori ishte më i vogël, mobiljet shumë më të vjetra dhe enët në dollap nuk shkëlqenin si tonat.
“Do të hash supë?” më pyeti Tanjia.
E imagjinova duke më kërkuar të ndizja shkrepësen për sobën, apo të hidhja supën në pjatë dhe mohova duke tundur fort kokën.
“Shumë mirë pra, as unë nuk paskam uri,” tha ajo.
“Do t’i shohësh kukullat e mia?”
Ashtu bëra.

Kukullat e Tanjias ashtu si të miat jetonin në një kuti këpucësh. Vetëm se kutia e saj ishte e bardhë dhe qëndronte mbi dollapin e rrobave. “Është një rrokaqiell,” më shpjegoi ajo. “Si ato në Amerikë.” Kukullat nuk kishin shumë mobilje, po kishin një aeroplan plastik të vendosur në një raft të vogël pranë kutisë. Një shkallë e vogël të çonte nga brenda ‘apartamentit’ të tyre tek aeroplani.“U duhet aeroplani kur shkojnë në udhëtime pune. Ose, nëse bie zjarr në ndërtesë dhe kështu ato hyjnë direkt në aeroplan e fluturojnë.”
“Po tani ku janë kukllat? e pyeta.
“Arabela është në një udhëtim pune, por unë do të tregoj Amarantë dhe Sigridin.”

Amaranta ishte ulur në vaskë dhe ngjante shumë me kukullën time mama, por ishte pak më e madhe dhe më pak tullace. Ndërsa Sigridi ishte në gjumë. Koka e saj ishte mbështetur në një jastëk të vockël, ndësa trupi ishte i mbuluar me një shami. Ajo ishte një kukull e vogël, bionde dhe e bërë me dru shumë të lëmuar. Ishte me të vërtet shumë e bukur, me një elegancë prej të huaje, jo si kukullat e mia që kurrë s’mund të krahasoheshin me të.
“Sigridi qenka shumë e bukur,” i thashë.
“Është edhe shumë e talentuar,” më tha Tanjia.
Teksa isha ulur e po vishja këpucët për të shkuar në shtëpi, pashë një kukull tjetër të vogël të ngecur pas raftit të këpucëve. Ishte plastike dhe kishte krahë e këmbë të thyera po edhe fytyrën e kishte shumë të dëmtuar. E kuptova që ajo ishte Arabela.

Herën tjetër erdhëm tek shtëpia ime.
Gjyshja na dha supë elbi dhe pulë me pure patatesh. Isha disi e shqetësuar, ndoshta Tanjia nuk do ta pëlqente ushqimin tonë dhe do të zemërohej e inatosej, por ajo hëngri shpejt dhe me hijeshi, dhe pasi tha “Faleminderit” e çoi pjatën e mbaruar në lavaman. Gjyshja ime u kënaq shumë nga kjo sjellje.
Pas drekës, e çova Tanjian në dhomën time. Ajo pa gjithçka me shumë kuriozitet, sikur po bënte inspektim.
“Pra, ti ke dhomën tënde? më pyeti.
Pohova me kokë dhe papritmas më bëri përshtypje fakti që kisha dhomën time.
“Ke edhe ballkon?”
“Po, thashë:
Ajo shkoi drejt sixhadesë që ishte varur në mur mbi shtratin tim dhe i tundi me dorë xhufkat e tij.
“Paske gjëra antike dhe çdo gjë që ti do” më tha.
Pohova me kokë dhe i tunda edhe unë thekët e sixhadesë.
“Pra, ti je e pasur, apo jo?”
Ngrita supet. Sinqerisht nuk e dija nëse isha e pasur apo jo.
Tanjës i pëlqyen kukullat e mia. I nxori ato nga kutia një nga një dhe tundi kokën në shenjë miratimi. I buzëqeshi kukullës gjyshe. “Iriqi ëëë! Gjetje e zgjuar,” tha dhe përkëdheli derrin dhe lopën në shpinë. “Pra, këta qenkan një familje fshatare dhe jetojnë në fshat apo jo?” më pyeti.
Nuk e kisha menduar kurrë më parë këtë. Të gjitha kafshët e mia jetonin jashtë kutisë shtëpi, në një si stallë dhe kështu që supozova se ato ishin familje fshatare dhe jetonin në fshat.
“Dëgjo,” tha Tanjia. “Hajde t’i lajmë kafshët tani.” Po, ndërkohë hyri gjyshja dhe na tha se ishte koha të ndaheshim, Tanjia duhet të shkonte në shtëpi dhe unë duhet të bëja detyrat e shtëpisë.
“E sheh këtë çelës?” më pëshpëriti Tanjia duke më treguar çelësin e varur në qafë. “Unë mund të shkoj e të vij kur e si të dua. Ndërsa ti, ke ngecur këtu me gjyshen. Ti mund të jesh e pasur, por unë jam e lirë.”

Edhe atëherë, në moshën shtatë vjeçare, pathosi i fjalëve të saj më bëri si për të vjellë, po më shumë u ndjeva e kënaqur sesa e zemëruar. Pasi ajo u largua, pashë rreth e qark dhomës sime, derën e ballkonit, sixhaden, mobiljet e bukura dhe kutinë e këpucëve të kuqe me fermën e pasur dhe ndjeva një kënaqësi të madhe. ‘E çfarë pastaj se nuk kisha një çelës? Unë isha e pasur! Nuk është se më intereson aq shumë liria,’ – mendova.

Identiteti im i sapogjetur ‘pasanike’ u bë copë e thërrime, sapo ime më u kthye në shtëpi. E pyeta nëse ishim të pasur dhe ajo qeshi me lot për dy minuta rresht. Kur ndaloi disi të qeshurën u përkul dhe më tregoi çizmet. “I sheh çizmet e mia,” më tha. “A të duken këto si çizmet e një të pasuri?” Çizmet ishin mjerane, të stërpëdorura; të rrjepura e të gërrvishura; të mbuluara me njolla të zbardhëllyeme që as lyerja si mbulonte dot më.

Natën vonë, rrugës për në banjë, dëgjova mamin duke folur me gjyshen për Tanjian.
“Ç’mendim ke për atë vajzë?” e pyeti ime më.
“S’di ç’të them.”
“Me sa duket ajo i ka thënë sot Katjas që ne jemi të pasur.”
“Ne të pasur?” Tani ishte radha e gjyshes për të qeshur me lot. Pastaj ajo shfryu hundët në shami dhe tha: “Mua mu duk e sjellshme”.
“E sjellshme! Shiko, shiko hipokritja e vogël! Do të doja ta kishe parë se si e trajtoi të ëmën para shokëve të klasës, prindërve e mësueses.” Dhe ime më i tregoi gjyshes për shpërthimin e zemërimit të Tanjias atë natën e Çajit me Prindërit. Pas kësaj, ajo filloi t’i pëshpëriste diçka me zë të ulët dhe unë s’mund të dëgjoja asgjë. Po për fatin tim të mirë, as gjyshja që ishte gjysmë shurdhe, prandaj ime më e ngriti zërin në volumin e saj normal. Ajo i tha se kishte dëgjuar që babai i Tanjias ishte dezertor.
Dëgjova që gjyshja psherëtiu.
“Halla e Svetës më tha që ai kishte shkuar në një udhëtim pune në Shtetet e Bashkuara dhe kishte qëndruar atje, pa pyetur fare për ata që kishte lënë pas. Sapo kishte shkelur ishte dorëzuar direkt e te autoritetet dhe u kishte kërkuar statusin e azilantit politik apo diçka e tillë. E imagjinon dot që dikush s’do t’ia dijë se çdo t’i ndodhë gruas dhe fëmijës së tij? Kush do të kujdeset për ta?” Halla e Svetës po ashtu i kishte thënë se mamanë e Tanjias e kishin marrë në pyetje ata të sigurimit për muaj të tërë. “Jam e sigurt që ajo s’ka pasur asnjë ide për planet e tij.”
“Sigurisht që nuk ka ditur asgjë korba!” tha gjyshja.
“E megjithatë, atë u pushuan nga puna.”
“Ah e shkreta grua. Ç’e paska zënë korbën, thuaj.”
Pas kësaj, ato filluan të flisnin për frigoriferin që pikonte dhe se ishte koha për të thirrur dikë për ta rregulluar dhe unë u ktheva në majë të gishtave në dhomën time.

Nuk e kuptova qartë se për çfarë folën ato, por kuptova se ajo që kishte bërë babai i Tanjias, ishte diçka e neveritshme dhe e urryer. Më erdhi keq për Tanjian, por edhe u gëzova paksa. Babai im i vdekur mund të më kishte braktisur, por të paktën nuk e kishte bërë këtë gjë me qëllim.

Në janar, Tanjia më propozoi që të krijonim një shtet për kukullat tona. E quajtëm Katanjia. Ishte bashkim i emrave tanë, Katja dhe Tanjia dhe vendosëm që ky shtet të kishte vetëm dy vende të banuara: një fshat të quajtur Katjushki dhe një qytet të quajtur T-City. Hapi tjetër ishte përpilimi i një harte.
Morëm katër fletë të mëdha letre vizatimi, i lidhëm me shirita me njëra- tjetrën dhe filluam të vizatonim e pikturonim në to. Rrugën nga Katjushki në T-City e ngjyrosëm me ngjyrën e zakonshme kafe të rrugëve në harta. Ajo gjarpëronte përmes një pylli të gjelbër, shkonte pothuajse deri në oqean, dhe pastaj bënte një hark të madh e kthehej tek një urë mbi lumë. Për të bërë lumin, premë një rrip nga një letër blu, mbështjellëse çokollate, e bëmë si me onde me pec, dhe e ngjitëm në hartë. Urën e bëmë me një rrip të thjeshtë letre gri, të cilën pastaj e ngjitëm mbi lumë. Po nuk ishim të kënaqura me të, sepse ngjitësi i verdhë doli nga poshtë letrës dhe e njollosi të gjithë lumin.
“A e di si duket?” e pyeta Tanjian, duke i treguar njollat e ngjitësit.
“Si qurra!” tha ajo, dhe unë qesha me të madhe, sepse ishte pikërisht ajo që mendoja.
Kaluam muaj ashtu të kërrusura mbi atë hartë, duke vizatuar dhe rivizatuar konturet, duke ndryshuar apo përmirësuar ngjyrat, derisa duart na bëheshin pis dhe me atë shkëlqimin e lapsave me ngjyra e s’mund të punonim dot më se vetëm e bënim pis. Po kjo ishte aq argëtuese, sa më erdhi keq kur shkolla mbaroi e filluan pushimet verore, sepse e dija që Tanjia do të shkonte tek gjyshi në fshat.

Vera ime ishte e qetë dhe mezi kaloi. Kjo sepse nuk pranova të shkoja në kampin e fëmijëve. “Po është falas!” më luti ime më. “Puna ime paguan për të!” Po unë nuk u dorëzova, qëndrova kokëfortë dhe e paepur nga lutjet e ‘këcënimet’ e saj. Në fund të qershorit, ajo mori një javë pushim për të më çuar në Leningrad, por mua më kapën një palë ethe në tren rrugës dhe isha si në kllapi e jo vetëm që s’e shijova udhëtimin, po nuk mbaj mend asgjë.
Në fundjavat e nxehta të korrikut, ime më dhe unë merrnim trenin e mëngjesit për në një fshat, dhe pasi mbërrinim atje, ecnim nëpër një shteg dheu përmes një pylli deri tek një liqen i vogël, ku notonim. Më pas uleshim e hanim vezë të ziera fort me djathë në një kodër që mbante erë bar të thatë. Gjithmonë qëndronim pak më shumë se sa e kishim planifikuar dhe pastaj na duhej të vraponim si të çmendura deri në stacion për të kapur trenin tonë për në Moskë.

Ditëve të javës, më së shumti qëndroja e mbyllur në apartament, duke ecur lart e poshtë në dhomën time dhe duke u ankuar se isha e mërzitur e nuk kisha ç’farë të bëja. Një ditë, e frymëzuar mora katër vizore të vjetra prej druri, i theva në copa dhe i ngjita përsëri së bashku duke formuar një si kotec pulash, po që mezi e nxejti pulën time gjigante. Ndryshe nga koha e shkollës, i lashë pas dore kukullat e nuk doja të luaja më me to.

Pikërisht në këtë kohë u kthye xhaxhai nga Bullgaria dhe më solli kukullën baba.

Nuk besoj të kem dashur ndonjëherë një lodër tjetër aq shumë sa atë kukull. Javën e parë e kalova duke luajtur vetëm me të gjithë ditën. Kur ia vura re këmbën e dëmtuar u përpoqa t’ia rregulloja me ngjitëse e shirita, por kur kjo nuk funksionoi, e vendosa që ai ishte edhe më i mirë në këtë mënyrë. Ishte më i veçantë. E ushqeja, i vishja e i hiqja çizmet që ishin të lëvizshme, dhe u kërkoja edhe anëtarëve të tjerë të familjes të ndiheshin të lumtur për të.
“Zemër, si e ke këmbën sot? Më mirë? Jo? Aspak? Epo, atëherë ulu dhe pusho, rehatohu.”
Dhe ai do rrezatonte atë buzëqeshjen e tij të kafenjtë mbi gjithçka dhe këdo.
Më pëlqente ta ulja në divan mes kukullës së vogël, vajzë, dhe derrit, dhisë, ose lopës, dhe i vija të shihnin televizorin kuti shkrepse. Ata qëndronin ashtu për orë të tëra. Ndërsa bebet binjake i zinte gjumi, gjyshja gatuante në kuzhinë dhe mamja ose punonte ose ngjiste flokët në banjë.

“A nuk është ky kuadri i lumturisë!” thërriste si me ekzaltim ime më kur më shihte ashtu mes tyre, po mua nuk më pëlqente aspak sarkazma e saj.

Mezi prisja t’ia tregoja Tanjias kukullën time të re. I numërova ditët deri në 22 gusht, dita kur ajo duhej të kthehej.
Por Tanjia nuk erdhi në datën 22. Nuk erdhi as në datën 23. E mora një milion herë në telefon, madje shkova edhe poshtë dritares së saj, duke parë lart me shpresë se do ta shihja. Në datën 25 ajo më telefonoi për të më thënë se ishte e sëmurë me grip e stomak. I kërkova ta vizitoja, po më tha se do të vinte të nesërmen në shtëpinë time. Të nesërmmen i ra ziles që në nëntë të mëngjesit, ndërsa ne po përfundonim ngrënien e mëngjesi. U ngrita nga karrigia aq shpejt, sa e rrëzova vezën e zier surbull nga pjata, duke ia derdhur të verdhën në tavolinë.
Tanjia ishte zgjatur, nja 2 centimetra gjatë verës. Ishte bërë më e gjatë se unë. Po ashtu ishte dobësuar dhe kishte marrë një nxirje të këndshme. Tani lëkurën e kishte më e errët se flokët. Gjyshja e ftoi të hante mëngjes me ne, por ajo tha se sapo kishte ngrënë. Pastaj gjyshja m’u kthye mua e më kërkoi të kthehesha e të mbaroja mëngjesin, po unë refuzova, pasi nuk mund të prisja më.

E kapa Tanjian nga bërryli dhe e tërhoqa zvarrë drejt dhomës sime. “Shiko, shiko çfarë kam,” I thashë me entuziazëm.
E gjithë familja e kukullave ishin mbledhur në dhomën e tyre të ndenjies. Babai dhe vajza e vogël në divan. Nëna dhe gjyshja në karriget e tryezës. Binjakët ishin shtrirë në dysheme, sepse nuk kishte vend tjetër për ta për t’i ulur.
Në fillim Tanjia nuk e vuri re babain. Ajo mendoi se po i tregoja kotecin e pulave, të cilin e miratoi duke thënë: “Ide e zgjuar kjo.”
“Jo atë!” i thashë duke treguar me gisht kukullën e babait. “Shiko këtu. Shiko çfarë kam. Është babai i tyre!”

Tanjia tani e pa. Në fillim u duk se ngriu e tëra, po pas pak u zgjat drejt kutisë. Kishte njëfarë ngurtësie në lëvizjet e saj që filloi të më frikësojë. E mori babanë në duar me shumë kujdes dhe ngadalë e afroi pranë fytyrës. Për një sekondë pata frikë se do ta hante. Po ajo vetëm sa e ekzaminoi, i ledhatoi flokët, i preku me gishta kapelën dhe i nuhati çizmet prej lëkure.
“Qenka një kukull burrë,” tha me një ton të vrazhdë.
“Po,” i thashë. “Është buuri. Është babai i tyre.”
Ishte gati ta vinte në kuti, kur vuri re se këmba e tij e majtë rrinte varur tek pantalloni.
“Ah, qenka me defekt!” tha dhe një shprehje lehtësimi iu përhap në fytyrë.
“Jo, nuk është me defekt,” i thashë me nervozizëm.
“Po, është. Qenka sakat”, tha ajo.
“Nuk është sakat,” i thashë me inat dhe zgjata dorën për t’ia marrë. Po ajo e largoi dorën time.
“Pranoje që është sakat, në rregull! Shikoje edhe këtë buzëqeshjen e paska si prej debili. A nuk mendon edhe ti që ngjan si i vonuar mendor?”
“Jo nuk është!!” bërtita.
U përpoqa t’ia rrëmbeja kukullën nga dora, por ajo m’u largua.
“Sakat i vonuar, i gjymtuar i vonuar,” filloi të këndojë ajo, duke tundur në dorë kukullën time baba.
“Babi yt është debil dhe i vonuar!” I ulërita.
Ajo ndaloi së kënduari dhe m’i nguli sytë e shqyer nga habia.
U përpoqa të kujtoja atë fjalën e shëmtuar që kishte përdorur ime më: Dezertacion? Dezifektim? Dezinformim? Po nuk munda ta kujtoja. Më duhej ta shprehja me fjalët që dija. “Ai iku! Iku dhe të la ty këtu!” I thashë. “Nuk të do më! Të urren! I vjen për të vjellë nga ty!”
Fytyra e Tanias filloi të merrte atë ngjyrën e frikshme të domates, po mua nuk më interesonte më.
“Ai s’do të kthehet kurrë më!”
“Ti gënjen!” ulëriti Tanjia dhe më goditi me grusht në shpatull. Unë u përpoqa ta godisja, por ajo mu shmang dhe nxitoi drejt derës së ballkonit, duke e tundur si trofe kukullën time baba.
E imagjinova, kukullën duke rënë nëntë kate poshtë në trotuar, dhe fytyrën e tij të dashur të shkatërruar e dërrmuar njësoj si ajo e Arabellës dhe iu hodha Tanjias. E rrëzova në dysheme, duke u rrëzuar edhe vetë mbi të, dhe fillova ta godisja në gjoks, në trup, kudo. Trupi i saj ishte i fortë dhe elastik nën grushtat e mi, sikur të qe prej gome. Nuk e dija se po të godisje dikë do të bënte të ndiheshe aq mirë, kështu që vazhdova ta godisja edhe pasi ajo e lëshoi nga dora kukullën baba dhe filloi të qajë. Nuk u ndala derisa ime më dhe gjyshja vrapuan në dhomë dhe më tërhoqën me forcë prej saj.

Ime më, më ndëshkoi duke më ndaluar të luaja me kukullat për dy muaj. I futi të gjitha bashkë në kutinë e këpucëve, pa kujdes, kafshë e njerëz bashkë, mbylli kapakun dhe e vendosi atë në majë të raftit të librave në dhomën e saj, sikur ata të ishin asgjë, sikur të mos ishte një shtëpi ku jetonte një familje! Mbaj mend që qava dhe numërova ditët deri kur do t’i merrja përsëri në duar. Po, kur ime më mi dha, u zhgënjeva. Kukullat nuk më dukeshin më aq interesante. Edhe pse ato dukej se kishin vazhduar të bënin jetën e tyre të qetë dhe pa ngjarje në kutinë e këpucëve; fëmijët që ose flinin ose silleshin keq; gjyshja që u gërthiste e lante enët; babai që vazhdonte e kuronte këmbën e tij defektoze; mamasë që vazhdonin t’i binin flokët, unë nuk kisha më interes për ta. Nga fundi i vitit, e ndërpreva fare lojën me to dhe gjyshja ia dhuroi ato vajzës së vogël fqinje, asaj të cilës i iku babai në Veriun e Largët.

Tanjia dhe unë as s’luajtëm, as folëm më bashkë. E shmangnim njëra-tjetrën në shkollë dhe pas një viti, mamaja e saj u shpërngul në një lagje tjetër dhe ajo u transferua në një shkollë tjetër. Nuk e pashë më deri ditën e fundit të shkollës së mesme, kur mamaja e saj organizoi një festë lamtumire për të dhe më ftoi. Tanjia po shkonte në Amerikë. Babai i saj e kishte rregulluar që ajo të vazhdonte universitetin atje. Nuk doja të shkoja në festë, po ime më këmbënguli që duhet të shkoja.

Tanjia ishte bërë një kokë më e gjatë se unë, po se ç’kishte një mënyrë të çuditshme sjelljeje. Fliste shumë shpejt, me gjeste nervoze dhe sytë i lëvizte vazhdimisht nga njëri objekt tek tjetri. Më tregoi që babai i kishte kontaktuar rreth dy vjet më parë, po unë nuk munda t’i bëja asnjë pyetje, sepse kishte shumë njerëz të ftuar dhe të gjithë donin të flisnin me të. Ca e puthnin e përqafonin, ca e merrnin në një qoshe, përballë një muri dhe i jepnin këshilla të kota. Nuk qëndrova gjatë në festë, por vazhdova ta mendoja për ditë të tëra. Ishte e çuditshme që Tanjia më kishte ftuar, sepse ne nuk flisnim prej vitesh. Me sa duket, kishte nevojë që nga të gjithë njerëzit e tjerë, pikërisht unë duhet ta merrja vesh që babai i saj e donte e kujdesej për të.

Dhjetë vjet më vonë, kur unë dhe bashkëshorti im emigruam në SHBA, u përpoqa ta kontaktoja, por s’e gjeta asgjëkundi. Supozova që e kishte ndryshuar mbiemrin dhe e lashë kërkimin. Kaluan edhe tetë vite të tjera dhe dikur, papritur, mora një mesazh nga ajo në Facebook. “A je ti Katya V. nga shkolla ime e fillores?”

Sapo kisha finalizuar divorcin dhe kisha marrë përsëri mbiemrin e vajzërisë. Nëse nuk do ta kisha bërë këtë, ajo s’do kishte mundur të më gjente.

Po vdisja nga kurioziteti të dija se çfarë kishte ndodhur me të, ose, të paktën si dukej ajo tani, por nga faqja e saj e Facebook-ut nuk tregohej shumë. Ajo pothuaj s’postonte asgjë dhe fytyra në foton e profilit ishte gjysmë e bllokuar prej fëmijës që mbante në krahë.
Tanjia më tha se po e kalonte verën në shtëpinë e saj në Bërkshajr dhe më ftoi ta vizitoja.

Më kishte kapur në një moment të çuditshëm në jetës sime. Isha gati të nisja pushimet dy-javore, të parat që prej divorcit dhe të parat që do të kaloja vetëm fare, dhe nuk kisha asnjë ide se çfarë të bëja me to. Në kohën kur shumica e miqve të mi po planifikonin verën e tyre, dhimbja e divorcit kishte qenë aq e madhe sa e ardhmja ime më dukej shumë e errët që të planifikoja ndonjë gjë. Kisha supozuar se do të isha shumë e dëshpëruar për të shkuar diku. Lëvozhga mbrojtëse që ishte trashur gjatë viteve të martesës, tashmë ishte zhveshur duke më lënë plotësisht të ekspozuar lakuriq.
Por kur më në fund filloi vera, e kuptova që ndihesha shumë më mirë se çe prisja. Ideja e të qenit vetëm kishte filluar të më ngacmonte dhe kjo më emociononte. Ende ndihesha si e ekspozuar lakuriq, por ndjeja gjithashtu se ekspozimi do të më ndihmonte të rifitoja një intensitet të harruar të jetesës sime. Pa menduar de më se së pari duhet të kënaqja dëshirat e burrit, mund të shkoja ku të doja. Me përjashtim të faktit se tashmë, vendet e bukura të pushimeve ishin rezervuar dhe biletat e përballueshme të avioneve kishin mbaruar.

Ftesa e Tanjias më dha një ide: do të shkoja me makinë atje ku ajo banonte, do ta vizitoja, dhe më pas do vazhdoja udhëtimin drejt veriut. Pa plan, pa destinacion, vetëm do ngisja makinën aq larg sa doja dhe sigurisht që do ta gjeja diku një vend për të qëndruar. Nuk e kisha bërë kurrë më parë diçka të tillë, por ndieja që kishte ardhur koha të bëja gjëra që s’i kisha bërë kurrë më parë.

Tanjia më dërgoi udhëzime tepër të hollësishme për rrugën dhe këmbënguli që ta fikja XhiPieSin. Në vitet e mia si shofere në SHBA, isha bërë e varur nga XhiPieSi dhe, s’mund ta imagjinoja të udhëtoja pa të, kështu që vendosa t’i merrja parasysh edhe udhëzimet e Tanjias, edhe ato të XhiPieSit, po edhe të ndiqja intuitën time kur ato nuk përputheshin me njera-tjetrën. Kjo strategji më bëri të humbas rrugën sapo dola nga autostrada, po nuk u shqetësova aspak. Sa më shumë i afrohesha fshatit të Tanjias, aq më shumë i frikësohesha bisedës sonë fillestare. Doja të flisja për atë ngjarjen e fëmijërisë sonë, por për të arritur atje, duhej që fillimisht të flisnim për ato që kishin ndodhur në këto vite ndarje.

Do të më duhej t’i tregoja se ime më kishte ndërruar jetë. Se ndoshta nuk do të mund të bëja kurrë fëmijë. Se burri më kishte lënë. “U ngrit dhe iku, se i vinte për të vjellë nga unë.” (Mendoj se kur u divorcova e kuptova mizorinë e atyre fjalëve.) Po të paktën karriera ime ishte në rrugën e duhur. Dhe kjo ishte një arritje.

“Rillogaritje,” më njoftoi XhiPieSi për të njëzetën herë, për shkak të mosbindjes sime. Ai kërkoi të ri kthehesha në autostradë, gjë që ishte totalisht e gabuar për llogjikën time. Po edhe udhëzimet e Tanjias nuk po më orientonin, kështu që vendosa t’i shpërfill të dy dhe mora rrugën më panoramike që të çonte përpjetë në kodër. Kuptova që kishin kaluar shumë vite pa e vizituar fshatin. Të gjitha ato shtëpitë e lezetçme me hambare e stalla, me gjithë ato kafshë në kullota, më bënë të ndihesha nostalgjike dhe e tjetërsuar. E dija që nuk do të doja kurrë të jetoja në një vend si ky po, po ndihesha mirë.

Në një çast, arrita në një degëzim rruge dhe zgjodha të kthehem djathtas e të vazhdoj përpjetë. Para syve më doli një pronë e bukur, me një livadh plot me margarita, me një liqen të vogël ku një rosë të vetme po lahej, me shkurre jargavani, me ca pemë molle dhe një kopsht të madh perimesh dhe, atje mu në majë të kodrës, ishte një shtëpi që dukej saktësisht si kutia ime e vjetër e këpucëve; e lyer me ngjyrë të kuqe, me çati kafe e tenda të verdha. E ngadalësova shpejtësinë për të admiruar pamjen, ndërkohë që XhiPiEsi më njoftoi se kisha arritur në destinacion. Eca me makinë edhe pak metra përpara dhe pashë adresën, të shtypur me finesë në një tabelë të vogël elegante: “12 Berry Hill Road”.

Teksa u futa në oborr, dera e përparme u hap nga një grua e madhe me një fustan veror me lule e me flokët biondë, të mbledhur mbrapa në një topuz të vogël. Mendimi im i parë që më erdhi në mendje qe që ajo ishte mamaja e Tanjias që duhej të kishte ardhur për vizitë, po shpejt e kuptova që ajo qe vetë Tanjia. Tanjia, e cila ishte bërë një grua e madhe topolake. Kur më përqafoi, m’u duk sikur m’u zu fryma si nën jorgan.

Brenda dhjetë minutash kuptova se nuk kisha pse shqetësohesha që do t’i tregoja asaj gjithë gjërat e trishtuara të jetës sime, pasi Tanjia s’më bëri as edhe një pyetje, bile nuk më la as të flisja. Sapo vura këmbën në shtëpi, filloi një tur lart e poshtë shkallëve, brenda dhe jashtë dyerve, nëpër dhoma, nëpër salla e sallonë. As një pije nuk më ofroi. Më duhej t’i kërkoja një gotë ujë dhe më dha një shishe ‘Evian’ që ta pija duke ecur.

Tanjia fliste më shpejt se dikur dhe nuk kishte asnjë mënyrë për ta mbrojtur veten nga fluksi i informacionit. “Shtëpia është me strukturë trarësh. E restauruam dhe rimodeluam në 1993. Lënda drusore e stazhionuar në ujë. Gozhdët po ashtu janë prej druri. Muret me suva të lyer. Ajrimi me sistem qendror. Sauna finlandeze është jashtë dhomës martesore të gjumit. Banjat e dhomave të miqve janë me tualete japoneze (smart)”. Pas katër orësh në makinë, e përdora me shumë qejf këtë tualet. “Gjashtë dhomat e gjumit nuk janë shumë të mëdha, por aq sa duhen,” më informoi ajo. “Po vjehërrit kishin një vilë me dymbëdhjetë dhoma gjumi në fshatin fqinj. Megjithatë, liqeni i tyre ishte qesharak krahasuar me atë të sajin. Nuk ishte i përshtatshëm për të notuar. Liqeni i saj ishte perfekt, edhe pse fëmijët preferonin të notonin në pishinë. Fëmijët nuk ishin në shtëpi tani. Ishin në një kamp ditor tenisi.”

Një fotografi e madhe e familjes e kornizuar zbukuronte murin e dhomës së ndenjes mbi një divan të madh, padiskutim antik. Në foto ishin; Tanjia, bashkëshorti i saj dhe dy vajzat e tyre, ulur në të njëjtin divan, duke buzëqeshur. Mendova se buzëqeshja ishte e sforcuar, më shumë se ç’duhej. Megjithatë, pamja e vajzës së madhe, më pëlqeu. Më kujtoi Tanjian vajzë, Tanjian që njihja.

Tanjia po ashtu e vështroi gjatë foton. “Mendoj se jemi të lumtur,” tha pastaj.
“Shumë e vështirë të mos jesh e lumtur në një shtëpi si kjo,” i thashë dhe menjëherë kafshova gjuhën. Por për fat të mirë, Tanjia nuk e dëgjoi sarkazmën në tonin tim.

Turi kishte filluar të më lodhte. Nuk e dija çfarë reagimi priste ajo prej meje. Admirim? Apo hidhërim e zili për faktin se tani mora vesh që ajo qe e pasur? Ndoshta diçka të ngjashme si reagimi i saj kur e çova në dhomën time njëzet e tetë vjet më parë? Për shembull: “Pra, ti ke gjashtë dhoma gjumi? Dhe ke edhe divanë e kolltukë antikë dhe çdo gjë që dëshiron? Ti je e pasur, apo jo?”

U lehtësova kur më në fund dolëm nga shtëpia. Por turi nuk kishte përfunduar ende. Tanjia më çoi në kopsht.

“Mbajtja e një kopshti të tillë, nuk e ke idenë, po është lodhje e madhe,” më tha. “Korrje bari. Kullimi i tokës. Shkulje barërash të këqija. Heqja e afidit (lloj insekti), apo beetles (lloj tjetër insekti). heqja e larvave, prerja e krimbave, e shumë e shumë si këto. A e di sesa e vështirë ishte të gjeje një kopshtar të mirë, apo një shfarues insektesh? Po është e bukur, apo jo? Kam bizele, fasule, karota. Shiko kam edhe kale (një lloj lakre e egër). Pesë lloje kalesh. Rreshta të tërë me këtë lakër jeshile.” “U kënaqkërkeni të gjithë me lakër jeshile.” I thashë. “Po, edhe fëmijët. Kale është e shkëlqyer për shëndetin e tyre. Shkurt një mrekulli. Ashtu si ngrënia e vezëve të freskta nga pulat e tua.” tha dhe më çoi tek ‘pièce de resistance’ e saj, koteci i pulave. Një kotec i madh prej druri që strehonte dhjetë a dymbëdhjetë pula. Të gjitha të bardha, të gjitha të ushqyera mirë, pula gjigante.
“Tanja nuk mund ta besoj që ke pula!” I thashë pa mundur ta përmbaja të qeshurën.
“Çfarë është kaq qesharake?” më pyeti ajo.
Tanjia kishte ndërtuar për veten e saj një kopje ekzakte të shtëpisë sime të kukullave, deri edhe kotecin e pulave, por ajo nuk arrinte ta shihte absurditetin.
“A të kujtohet Katanjia?” e pyeta.
“A më kujtohet çfarë?”
“Katanjia, pra, shteti ynë?”
Po më shihte, duke u munduar të kuptonte se për çfarë po flisja.
“Katanjia, shteti që krijuam për familjet e kukullave tona. E imja jetonte në fshat dhe e jotja jetonte në qytet.”
“Diçka si e vagëllt,” më tha. “Po mbaj mend që një herë u zumë shumë keq”.
Pohova me kokë.
“Sepse ti nuk doje që unë të luaja më kukullat e tua.”
“Ashtu ishte,” i thashë.
“Po unë i kam mësuar fëmijët e mi të ndajnë çdo gjë me miqtë.”
“Shumë gjë e mirë,” i thashë dhe pashë orën. “Tanja, tani është koha të largohem.”
Tanjia nuk kundërshtoi. Nuk më kërkoi të rrija dhe ca. Më tha se i vinte keq që nuk do ta takoja dot burrin dhe fëmijët e saj, por gjithësesi ajo ishte shumë e kënaqur që unë e vizitova.
I hipa makinës e u nisa.
Po gjithsesi ndodhi që unë e pashë burrin e saj. Sapo dola nga oborri, kur pashë një Lexus Argjendi që hyri e u parkua në oborr. Një burrë doli nga makina dhe e njoha nga fotografia sipër divanit antik, që qe burri i Tanjias. Kishte veshur pantallona të bardha linoje dhe një këmishë të bardhë. Pasi parkoi, mori një kuti të madhe pastiçerie nga sedilja e pasagjerit dhe filloi të ecte drejt shtëpisë.
Po se ç’kishte diçka të çuditshme në ecjen e tij. Në fillim s’po e kuptoja ç’farë ishte. Pastaj i rashë në të: e vendoste të gjithë peshën e trupit në këmbën e djathtë. Ecte sikur të mos e kishte këmbën e majtë. Ecte sikur ajo ti ishte shkëputur nga ija.

Përktheu: Meli Ajazi