Artisti është një krijesë e shtyrë nga demonët, ai nuk di pse ata e zgjedhin dhe është zakonisht shumë i zënë për t’u habitur përse/Këshilla mbi të shkruarit nga William Faulkner

in Letërsi by

William Faulkner është një nga shkrimtarët më të mirë të Amerikës, me një zë të veçantë dhe një inteligjencë të pamëshirshme që i dha një çmim Nobel në letërsi në moshën 52-vjeçare, për të mos përmendur dy çmime Pulitzer, dy çmime kombëtare të librit dhe dashurinë e pavdekshme të shumë lexuesve.

Ai është një prej atyre shkrimtarëve që mund ta lexoni përsëri dhe përsëri pa e kuptuar në të vërtetë se si ia ka dalë ta bëjë çfarë ka bërë; ai e ka këtë magji. Por kjo nuk frenon askënd të përpiqet të mësojë prej tij. Megjithëse nuk u kujdes shumë për intervistat, ai ka ndarë eksperiencën e tij në disa; ai gjithashtu shërbeu si Shkrimtar në Residencë në Universitetin e Virxhinias në vitin 1957 dhe 1958, dhe disa nga bisedat e tij pedagogjike me studentët atje janë bërë publike. Faulkner lindi në New Albany të Misisipit.

Mos u bëni ‘shkrimtar’, por në vend të kësaj jini të shkruarit. Të jesh “shkrimtar” do të thotë të rrish ndenjur. Akti i shkrimit tregon lëvizjen, aktivitetin, jetën. Kur ndaloni së lëvizuri, jeni të vdekur. Nuk është shumë shpejt që të filloni të shkruani, sapo të mësoni të lexoni.(Nga një intervistë në “Daily Princetonian”, 1958)

Mbajuni amatores. Nuk po shkruani për pará, por për kënaqësi. Duhet të jetë kënaqësi. Dhe duhet të jetë emocionuese. Ndoshta jo ndërsa e shkruani, por pasi të jetë gati duhet të ndjeni entuziazëm, pasion. Kjo nuk do të thotë ndjenjë krenarie; të qëndroni ulur atje mbi atë që keni bërë. Do të thotë që të dini që keni bërë më të mirën tuajën. Herën tjetër do të jetë më mirë.(Nga një intervistë në “Daily Princetonian”, 1958)

Nëntëdhjetë e nëntë për qind talent. . . nëntëdhjetë e nëntë për qind disiplinë. . . nëntëdhjetë e nëntë për qind punë. Një romancier i mirë nuk duhet të jetë kurrë i kënaqur me atë që bën. Ajo kurrë nuk është aq e mirë sa mund të bëhet. Gjithmonë ëndërroni dhe xhironi më lart se sa ajo që dini se mund të bëni. Mos u shqetësoni për të qenë më mirë se bashkëkohësit tuaj ose paraardhësit tuaj. Mundohuni të jeni më mirë se vetja. Artisti është një krijesë e shtyrë nga demonët, ai nuk di pse ata e zgjedhin dhe është zakonisht shumë i zënë për t’u habitur përse. Ai është krejtësisht amoral meqë do të vjedhë, do të marrë hua, do të kërkojë ose do të vjedhë nga dikush, dhe e gjithë kjo për të bërë punën. . .  Përgjegjësia e vetme e shkrimtarit është arti i tij. Ai duhet të jetë plotësisht i pamëshirshëm nëse është i mirë. Ai ka një ëndërr. E shqetëson aq shumë sa duhet ta heqë qafe. Nuk ka paqe deri atëherë. Çdo gjë shkon nga bordi: nderi, krenaria, mirësjellja, siguria, lumturia, të gjitha, për të marrë librin e shkruar. Nëse një shkrimtar duhet të vjedhë nënën e tij, ai nuk do të ngurrojë ta bëjë…(Nga një intervistë e vitit 1956 në “The Paris Review”)

Rregulli i vetëm që kam është ta lë ndërsa është ende e nxehtë. Asnjëherë mos shkruani veten. Gjithmonë lëreni për atëherë kur të shkojë mirë. Më vonë është më e lehtë për ta rimarrë. Nëse rraskapitesh, atëherë do të hysh në një magji të vdekur dhe do të kesh probleme.(Nga një ligjëratë e vitit 1957 me studentët e Universitetit të Virxhinias)

 Nuk duhet të ketë kufizime për atë që shkrimtari përpiqet të shkruajë. Ai duhet ta tregojë atë në termat që di ai. Kjo është. Ai mund të shkruajë për atë që është përtej përvojës së tij, por kushtet e vetme që ai di janë brenda përvojës së tij, vëzhgimit të tij. Por nuk duhet të ketë kufizime për atë që ai përpiqet. Sa më i lartë të jetë qëllimi, aq më mirë. Nëse ai dëshiron të jetë një dështim, le të jetë një bust i mirë, jo vetëm një i vockël.(Nga një ligjëratë e vitit 1957 me Universitetin e Virxhinias)

Një shkrimtar ka nevojë për tre gjëra; përvoja, vëzhgimet dhe imagjinata – secila nga ato, ndonjëherë secila prej të cilave – mund të furnizojë mungesën e të tjerave. Me mua, një histori zakonisht fillon me një ide të vetme, kujtesë ose pamje mendore. Shkrimi i tregimit është thjesht një çështje për të punuar deri në atë çast, për të shpjeguar pse ndodhi ose çfarë e shkaktoi. Një shkrimtar përpiqet të krijojë njerëz të besueshëm në situata të lëvizshme, të besueshme, në mënyrën më të lëvizshme të mundshme. Natyrisht ai duhet të përdorë si një nga mjetet e tij mjedisin që ai njeh. Unë do të thosha se muzika është mjeti më i lehtë për t’u shprehur, pasi erdhi e para në përvojën dhe historinë e njeriut. Por, meqë fjalët janë talenti im, duhet të përpiqem t’i shpreh me lehtësi ato, në vend të asaj që do të kishte bërë muzika më e pastër dhe më e mirë. (Nga një intervistë e vitit 1956 në “The Paris Review”)

Mos e bëni shkrimin punën tuaj. Gjeni një punë tjetër, kështu do të keni pará për të blerë gjërat që dëshironi në jetë. Nuk ka rëndësi se çfarë bëni, për sa kohë që nuk llogarisni pará dhe një afat kohor për shkrimin tuaj. Ju do të keni mundësi të gjeni shumë kohë për të shkruar, pa marrë parasysh sa kohë ju merr puna. Unë kurrë nuk kam takuar ndonjë që nuk mund të gjente kohë të mjaftueshme për të shkruar atë që donte.(Nga një intervistë në “Daily Princetonian”, 1958)

Përktheu: Arlinda Guma

Leave a Reply

Your email address will not be published.

*

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Latest from Letërsi

Një orë- Erich Fried

Një orë- Erich Fried M’u desh një orëpër të korrigjuarnjë poezi që

Harta-Wislawa Szymborska

Harta-Wislawa Szymborska E sheshtë si tavolina ajo është vendosur mbi të. Asgjë
Go to Top