Arben Velo
Edhe pse ka ikur nga kjo jetë, më duket sikur ende vijon të krijojë çdo ditë humor me të gjithë. E sidomos me ata që rrinë e kalojnë ditët në pritje duke prodhuar vetëm … thashetheme!
Ndërsa rri e vras mendjen se çfarë emri ka kjo erë jugmurlan myzeqar, ajo më godet në brinjë. Pastaj, duke u shkëputur nga brinja ime, më lind një ndryshim në qëndrim e në pikëpamje. Nën privilegjin e këtij ndryshimi, përpiqem të gjej pse engjëlli i vdekjes përzgjedh t’i marrë fizikisht artistët, ndërsa qindra personazhe të lindur prej tij, vdekja nuk i merr kurrë në dorëzim, por jetojnë dhe nuk pyesin për kosën e saj. Ndryshe nga hadithet profetike ku engjëjt frymëzojnë e besojnë njeriun, në këtë rast ata besojnë e frymëzojnë jetën e personazheve të krijuara nga artisti njeri. Kështu ka ngjarë edhe me Fuat Boçin. Në këndvështrimin tim, artistë si Fuat Boçi, më kujtojnë ujkonjën e lashtë romake. Ai, edhe pse ngutet të përballojë gjithë vështirësitë në jetën e tij fizike, të shkurtër sa kjo erë jugmurlan, nuk harron t’u japë nga shpirti i vet sherbetin e pavdekësisë. Artistë si ai, kanë vuajtur, janë lodhur, por sërish kanë lindur personazhe nga brinjët e vetëvuajtjes, që duke i sjellë për t’i rritur e burrëruar te spektatori, u kanë dhënë lirinë për të jetuar sa të duan. Nuk janë pak, por 600 brinjë të dala dhe të shkëputura nga ish-trupi i tij fizik, dikur i hajthëm, tashmë i tretur në arkëmortin e botës tjetër. I shkëputi, i krijoi, u vuri emër dhe dinjitet si personazhe dhe me sedrën e merakliut, i dërgoi të jetojnë përjetësisht, për të mos u plakur kurrë te spektatori. Përpara se të meket kjo erë myzeqare, i strukur nën shtroherën e marinave të sapoçelura, më vjen vërdallë një duhmë erëdredhëzash. I keni parë besoj sesi rrotullohen erëdredhëzat nëpër fusha dhe kripore Myzeqeje, mes zhukave, xanave dhe ilqeve, si hinka natyrore të stërmëdha, ku buzët e plasaritura të dherave u fryjnë duke i drejtuar drejt qiejve për të trembur e nisur zhegun drejt deteve? Ashtu më duket edhe zëri i personazheve të Fuatit, si erëdredhëzat e mbështetura në buzët e tij. Ai u jep forcë dhe frymë, i kthen në kite të grunjta zërash e karakteresh.“Ooooeee”j! “Ku jeee, o eeejj”! Tani siç duket po më thërrasin mua këta zëra, Fuat! Përpara se t’u përgjigjem, ore të kam pyetur dikur unë, në një nga bisedat tona, të më thoshe të drejtën, nëse ishe më shumë voshtinas apo fierak? Sepse atë ditë korriku me pak erë, kur ti ike përgjithmonë nga Fieri (gjithmonë kur takoheshim më thoshe se nuk do të ikje kurrë nga Fieri), atë ditë pra, që unë nuk erdha në shtëpinë ku jetoje (atje në katin e dytë ishte parajsa jote), ne na ndau flama dhe virusi; ti ike dhe unë nuk e mora dot përgjigjen.
Më ndodh të kaloj shpesh përballë shtëpisë tënde dhe të dëgjoj zëra. “Ooooo, po ku je o Arben”!” Kam ngecur”! Nuk po gjej dot çelësin e derës së parajsës të vij”! Në fakt, unë nuk dëgjoj vetëm këtë nga ty. Të dëgjoj të shumëfishuar në zëra që e kanë mbushur plot shtëpinë tënde. E ke dhënë shtëpinë këtu në tokë me qera? Kujt ia kë dhënë? Dikujt që ngjan me ty? Me kujtimin e bashkëshortes së ikur prej dhjetëra vjetësh nga kjo botë dhe me dhimbjen e ikjes së parakohshme edhe të djalit të vetëm? Apo te personazhet e tu? I madh je! I vërtetë! Qibar pa ikur nga kjo botë dhe qibar ke ngelur dhe në atë botë. I ke përzgjedhur personazhet aq bukur dhe me finesë e ngjyrim myzeqar, saqë u ke dhënë edhe strehë për të mos vdekur. U ke dhënë madje edhe shtëpinë me qera.
Njëherë kur kalova pashë se luajti një perde dritareje. Ishte Gjergua. Po po, Gjergua, ai mo, personazhi i cili e ka parathënë prej kohësh që do të vinte një kohë që nuk do të kishte më miq. Nuk e kishte fjalën për ty. Jooo! E kishte fjalën për mua!
“Koopeenëë, ku e kam koopeenëë”! bërtet një zë tjetër. Dhe del në ballkon e sheh nga kopshti dhe nga lulishtja e re ngritur përballë pallatit ku ti banoje. E shoh këtë personazh myzeqar, tipik tangërllëks që kërkon ende të nderojë miqtë dhe shokët e tij duke therur gjithë kopenë e deleve. Ai sorollatej nëpër ballkon dhe dikush tjetër nga brenda i kujtonte ujkun. “Ujkuuuu”!, ulërinte ai, me kapelen e myzeqarit hedhur mënjanë ballit. Dhe qeshte! Po po, qeshte. “Ndiheni më tepër personazhe myzeqarë apo Fuat myzeqarë”? I pyes unë krijesat e tua. Ata heshtin dhe nuk përgjigjen. Është e njëjta pyetje që të bëra dikur Fuat Boçi: “Ndiheni më tepër voshtinas, apo myzeqar”? Ishte një ditë korriku me një puhizë erë, ku në ajër kulloste pak shpresë njeriu për shi. Ti u mendove dhe u mendove për t’u përgjigjur. Sytë e tu depërtues, njësoj si zëri i veçantë, u mjegulluan, por tu kthjellua zëri. “Myzeqeja është ushqimi im i përditshëm. I kam rënë bregut të Semanit, Gjanicës Vjosës, në këmbë. Këtu kam zhvilluar hobet e mia, identitetin tim”, ma nise rrëfimin. Më ndodh të çlodhem udhëve dhe kur dëgjoj: “Llazi, o Llazi”! Dil më kët’ anë reeee, jo m’at’ anë”. “Më thërrasin njerëz që as i njoh. Më vjen mirë, është e folura myzeqare që aq shumë e dua. Më trishton që gjuha safi myzeqare po humbet”, më the dhe u mbushe thellë me frymë, sikur të mbusheshe për të qenë i pazbrazur kurrë me aromën e veçantë që ruan për të katër stinët Myzeqeja e bukur. Kur në vitin 1937 babi yt, Ibrahimi, vendosi që Fieri do të ishte streha e re për familjen, nuk e kishte menduar se ti, atëherë vetën gjashtë vjeç, do ta doje kaq shumë këtë trevë dhe shumë më shumë këtë qytet. “Këtu kemi qënë dhe këtu do të jemi deri sa nata e madhe të na i mbyllë sytë dhe të mos i shohim më hallet tona”, më thotë personazhi i skalitur nga shkrimtari dhe regjisori Andrea Prifti në filmin “Lamtumirë Mik!”. Dhe sapo ai hesht, si për të marrë frymë e për të pritur radhën për të folur në filmin “Lamtumirë Fuat!”, (film që nuk besoj se do të xhirohet kurrë), mua më kalon nxitimthi ideja se vështirë të xhirohet një film për ty Fuat, pa shtirje e uri për pará e lavdi.