Për të krijuar një roman apo një pikturë, një artist bën zgjedhje që janë thelbësisht të huaja për inteligjencën artificiale.
Ted Chiang
Në vitin 1953, Roald Dahl botoi “Gramatizuesi i madh automatik”, një tregim i shkurtër për një inxhinier elektrik që fshehtaz dëshiron të bëhet shkrimtar.
Një ditë, pas përfundimit të ndërtimit të makinës llogaritëse më të shpejtë në botë, inxhinieri kupton se “Gramatika angleze drejtohet nga rregulla që janë pothuajse matematikore në rreptësinë e tyre”.
Ai ndërton një makinë shkrimi për fiction-in, e cila mund të prodhojë një tregim të shkurtër me pesë mijë fjalë në tridhjetë sekonda; një romani i duhen pesëmbëdhjetë minuta dhe duhet që operatori të manipulojë dorëzat dhe pedalet e këmbëve, sikur të ishte duke drejtuar një makinë apo duke luajtur rolin e një organi, për të rregulluar nivelet e humorit dhe të pathosit.
Romanet që krijohen janë aq të njohura saqë, brenda një viti, gjysma e fiction-it të botuar në anglisht është produkt i shpikjes së inxhinierit.
A ka ndonjë gjë në lidhje me artin që na bën të mendojmë se ai nuk mund të krijohet duke shtypur një buton, si në imagjinatën e Dahl-it?
Tani për tani, fiction-i i krijuar nga modele të mëdha gjuhësore si ChatGPT është i tmerrshëm, por mund të imagjinohet se programe të tilla mund të përmirësohen në të ardhmen. Sa mund të përmirësohen? A mund të bëhen ata më të mirë se njerëzit në shkrimin e fiction-it – ose duke krijuar piktura apo filma – në të njëjtën mënyrë që makinat llogaritëse janë më të mira se njerëzit në mbledhje dhe zbritje?
Arti është jashtëzakonisht i vështirë për t’u përkufizuar dhe po kështu janë ndryshimet midis artit të mirë dhe artit të keq. Por më lejoni që të ofroj një përgjithësim: arti është diçka që rezulton nga bërja e shumë zgjedhjeve. Kjo mund të jetë më e lehtë për t’u shpjeguar nëse përdorim shkrimin e fiction-it si shembull.
Kur jeni duke shkruar fiction, ju – me vetëdije ose pa vetëdije – po bëni një zgjedhje për pothuajse çdo fjalë që shkruani; Për ta thjeshtuar më shumë, ne mund të imagjinojmë se një tregim i shkurtër dhjetë mijë fjalësh kërkon diçka në rendin e dhjetë mijë zgjedhjeve.
Kur jepni një gjenerues-A.I. bëni shumë pak zgjedhje; nëse jepni një kërkesë me njëqind fjalë, ju e keni bërë këtë sipas rendit të njëqind zgjedhjeve.
Nëse A.I. gjeneron një tregim me dhjetë mijë fjalë bazuar në kërkesën tuaj, ajo duhet të plotësojë të gjitha zgjedhjet që ju nuk po bëni.
Ka mënyra të ndryshme me të cilat mund të bëhet kjo. Njëra është që të merret një mesatare e zgjedhjeve që kanë bërë shkrimtarët e tjerë, siç përfaqësohet nga teksti i gjetur në internet; kjo mesatare është e barabartë me zgjedhjet më pak interesante të mundshme, prandaj teksti i krijuar nga A.I.- ja shpesh është vërtet i shpëlarë. Një tjetër është që të udhëzohet programi që të përfshihet në imitimin e stilit, duke imituar zgjedhjet e bëra nga një shkrimtar specifik, i cili prodhon një tregim shumë të derivuar.
Në asnjë rast nuk krijohet art interesant.
Mendoj se i njëjti parim themelor zbatohet për artin pamor, megjithëse është më e vështirë të përcaktosh sasinë e zgjedhjeve që mund të bëjë një piktor. Pikturat reale mbajnë vulën e një numri të madh vendimesh.
Për krahasim, një person që përdor një program tekst–imazh si DALL-E hyn në një kërkesë të tillë si për shembull “Një kalorës me armaturë mbrojtëse lufton një dragua që nxjerr zjarr nga goja” dhe e lejon programin që ta bëjë pjesën tjetër. (Versioni më i ri i DALL-E pranon kërkesa deri në katër mijë karaktere—qindra fjalë, por jo të mjaftueshme për të përshkruar çdo detaj të një skene.)
Shumica e zgjedhjeve në imazhin rezultues duhet të huazohen nga piktura të ngjashme që gjenden në internet; imazhi mund të jepet në mënyrë të shkëlqyer, por personi që bën kërkesën nuk mund të kërkojë merita për këtë.
Disa komentues imagjinojnë se gjeneruesit e imazheve do të ndikojnë në kulturën vizuale po aq sa dikur mbërritja e fotografisë. Edhe pse kjo mund të duket sipërfaqësisht e besueshme, ideja se fotografia është e ngjashme me A.I. – në meriton shqyrtim më të detajuar. Kur fotografia u zhvillua për herë të parë, dyshoj se mund të dukej si një medium artistik, sepse nuk ishte e dukshme që ishin shumë zgjedhje për t’u bërë; ju thjesht konfiguroni kamerën dhe filloni ekspozimin.
Por me kalimin e kohës njerëzit kuptuan se kishte një numër të madh gjërash që mund të bëheshin me kamerat dhe se mjeshtëria qëndronte në zgjedhjet e shumta që bën një fotograf. Mund të mos jetë gjithmonë e lehtë që të artikulosh se cilat janë zgjedhjet, por kur krahason fotot e një amatori me ato të një profesionisti, mund ta shohësh ndryshimin.
Pra, atëherë shtrohet pyetja: A ekziston një mundësi e ngjashme për të bërë një numër të madh zgjedhjesh duke përdorur një gjenerues tekst-imazh? Unë mendoj se përgjigjia është jo.
Një artist – qoftë duke punuar në mënyrë dixhitale apo me bojë – merr në mënyrë të nënkuptuar shumë më tepër vendime gjatë procesit të krijimit të një pikture sesa do të përshtateshin në një tekst me disa qindra fjalë.
Ne mund të imagjinojmë një gjenerues tekst–imazh që, gjatë rrjedhës së shumë sesioneve, ju lejon të futni dhjetëra – mijëra fjalë në kutinë e tekstit për të mundësuar kontroll jashtëzakonisht të imët mbi imazhin që po prodhoni; kjo do të ishte diçka analoge me Photoshop-in, me një ndërfaqe thjesht tekstuale. Unë do të thosha se një person mund ta përdorë një program të tillë dhe ende meriton të quhet artist.
Regjisori i filmit Bennett Miller ka përdorur DALL-E 2 për të krijuar disa imazhe shumë të habitshme që janë ekspozuar në galerinë Gagosian; për t’i krijuar ato, ai krijoi tekste të detajuara dhe më pas udhëzoi DALL-E-n të rishikonte dhe të manipulonte imazhet e krijuara vazhdimisht. Ai krijoi më shumë se njëqind mijë imazhe për të arritur te njëzet imazhet në ekspozitë.
Por ai ka thënë se nuk ka mundur të marrë rezultate të krahasueshme në publikimet e mëvonshme të DALL-E-t. Dyshoj se kjo mund të jetë për shkak se Miller-i po përdorte DALL-E-n për diçka që nuk synohet ta bëjë; është sikur të kishte hakuar Microsoft Paint-in për ta bërë të veprojë si Photoshop-i, por sapo u publikua një version i ri i Paint-it, hakerat e tij pushuan së funksionuari.
OpenAI ndoshta nuk po përpiqet të ndërtojë një produkt për t’u shërbyer përdoruesve si Miller-it, sepse një produkt që kërkon që një përdorues të punojë me muaj për të krijuar një imazh nuk është tërheqës për një audiencë të gjerë.
Kompania dëshiron të ofrojë një produkt që gjeneron imazhe me pak përpjekje. Është më e vështirë të imagjinosh një program që, gjatë shumë seancave të ndihmon ty që të shkruash një roman të mirë.
Ky program hipotetik i shkrimit mund t’ju kërkojë të shkruani kërkesa prej njëqind mijë fjalësh, në mënyrë që ai të gjenerojë njëqind mijë fjalë krejtësisht të ndryshme, që përbëjnë romanin që po parashikoni. Nuk është e qartë për mua sesi do të ishte një program i tillë.
Teorikisht, nëse një program i tillë do të ekzistonte, përdoruesi ndoshta do të meritonte të quhej autor. Por, përsëri, unë nuk mendoj se kompanitë si OpenAI duan të krijojnë versionet e ChatGPT që kërkojnë po aq përpjekje nga përdoruesit sa të shkruajnë një roman nga e para. Pika e shitjes së A.I. – së është se këto programe gjenerojnë shumë më tepër sesa ju vendosni në to, dhe kjo është pikërisht ajo që i pengon ato të jenë mjete efektive për artistët.
Kompanitë që promovojnë gjeneruesin-A.I. pretendojnë se do të çlirojnë kreativitetin. Në thelb, ata thonë se arti mund të jetë i gjithi frymëzim dhe jo djersë e mund – por këto gjëra nuk mund të ndahen lehtë.
Unë nuk po them që arti duhet të përfshijë lodhjen. Ajo që po them është se arti kërkon të bësh zgjedhje në çdo shkallë; Zgjedhjet e panumërta në shkallë të vogël, të bëra gjatë zbatimit, janë po aq të rëndësishme për produktin përfundimtar sa edhe disa zgjedhje në shkallë të gjerë të bëra gjatë konceptimit. Është gabim që të barazosh “në shkallë të gjerë” me “të rëndësishme” kur bëhet fjalë për zgjedhjet e bëra gjatë krijimit të artit; ndërlidhja midis shkallës së madhe dhe shkallës së vogël është vendi ku qëndron arti.
Të besosh se frymëzimi tejkalon çdo gjë tjetër është, dyshoj, një shenjë se dikush nuk është i njohur me mediumin. Unë pretendoj se kjo është e vërtetë edhe nëse qëllimi i dikujt është që të krijojë argëtim dhe jo art të lartë. Njerëzit shpesh nënvlerësojnë përpjekjet e nevojshme për të argëtuar; një roman thriller mund të mos jetë në përputhje me idealin e Kafka-s për një libër – një “sëpatë për detin e ngrirë brenda nesh” – por gjithsesi mund të jetë i punuar aq mirë sa një orë zvicerane.
Dhe një thriller efektiv është më shumë se premisa apo se plot-i i tij.
Unë dyshoj se ju mund të zëvendësoni çdo fjali në një thriller me një që është semantikisht ekuivalente dhe romani që rezulton të jetë po aq argëtues. Kjo do të thotë se fjalitë e tij – dhe zgjedhjet në shkallë të vogël që ato përfaqësojnë – ndihmojnë për të përcaktuar efektivitetin e thriller-it.
Shumë romancierë kanë patur përvojën e kontaktimit prej ndokujt, të bindur se ka një ide të shkëlqyer për një roman, të cilën ai është i gatshëm ta bashkëndajë në këmbim të një shkëmbimi pesëdhjetë me pesëdhjetë të të ardhurave. Një person i tillë zbulon pa dashje se ata mendojnë se formulimi i fjalive është një bezdi dhe jo një pjesë themelore e historisë në prozë. Gjeneruesi A.I. u bën thirrje njerëzve që mendojnë se mund të shprehen në një medium pa punuar në të vërtetë në atë medium.
Por krijuesit e romaneve, të pikturave dhe të filmave tradicionalë tërhiqen nga ato forma arti sepse shohin potencialin unik shprehës që ofron çdo medium. Është dëshira e tyre për të përfituar plotësisht nga ato potenciale që e bëjnë punën e tyre të kënaqshme, qoftë si argëtim apo si art.
Sigurisht, shumica e shkrimeve, qofshin artikuj, raporte apo e-mail-e, nuk vijnë me shpresën se ato mishërojnë mijëra zgjedhje. Në raste të tilla, a ka ndonjë dëm në automatizimin e detyrës?
Më lejoni të ofroj një përgjithësim tjetër: çdo shkrim që meriton vëmendjen tuaj si lexues është rezultat i përpjekjeve të bëra nga personi që e ka shkruar.
Përpjekjet gjatë procesit të shkrimit nuk garantojnë se produkti përfundimtar ia vlen të lexohet, por pa to nuk mund të bëhet punë e vlefshme. Lloji i vëmendjes që ju kushtoni kur lexoni një e-mail personal është i ndryshëm nga lloji që kushtoni kur lexoni një raport biznesi, por në të dy rastet është e garantuar vetëm kur shkrimtari i ka kushtuar mendim.
Kohët e fundit, Google transmetoi një reklamë gjatë Lojërave Olimpike të Parisit për Gemini-n, konkurrenti i tij për GPT-4 të OpenAI.-së. Reklama tregon një baba duke përdorur Gemini-n për të shkruar një letër fansash, të cilën vajza e tij do t’ia dërgonte një atleteje olimpike që e frymëzonte.
Google e tërhoqi reklamën pas reagimit të gjerë të shikuesve; një profesor mediash e quajti atë “një nga reklamat më traumatike që kam parë”. Është e dukshme që njerëzit reaguan në këtë mënyrë, edhe pse atributi që po zëvendësohej nuk ishte krijimtaria artistike. Askush nuk pret që letra prej fanëseje e një fëmije për një sportist të jetë e jashtëzakonshme; nëse vajza e re do ta kishte shkruar vetë letrën, ka të ngjarë që ajo të ishte e padallueshme nga të tjera letra të panumërta. Rëndësia e letrës së një fëmije – si për fëmijën që e shkruan atë, ashtu edhe për atletin që e merr – vjen nga të qenit e përzemërt dhe jo nga elokuenca e saj.
Shumë prej nesh kanë dërguar kartolina urimi të blera në dyqan, duke e ditur se marrësi do ta ketë të qartë se ne nuk i kemi shkruar vetë fjalët. Ne nuk i kopjojmë fjalët nga një kartë Hallmark me shkrimin tonë, sepse kjo do të dukej e pandershme.
Programuesi Simon Willison e ka përshkruar trajnimin për modele të mëdha gjuhësore si “pastrim parash për të dhëna të mbrojtura nga të drejtat e autorit”, gjë që mua më duket një mënyrë të dobishme për të menduar për joshjen e A.I-së: ata ju lejojnë të përfshiheni në diçka të tillë si plagjiatura, por nuk ka asnjë faj që lidhet me të, sepse as ju nuk e keni të qartë se jeni duke kopjuar.
Disa kanë pohuar se modelet e mëdha gjuhësore nuk po pastrojnë tekstet për të cilat janë trajnuar, por, përkundrazi, mësojnë prej tyre, në të njëjtën mënyrë që shkrimtarët njerëz mësojnë nga librat që kanë lexuar.
Por një model i madh gjuhësor nuk është një shkrimtar; nuk është as përdorues i gjuhës. Gjuha është, sipas përkufizimit, një sistem komunikimi dhe kërkon një qëllim për të komunikuar.
Plotësuesi automatik i telefonit tuaj mund të ofrojë sugjerime të mira ose të këqija, por në asnjë rast nuk përpiqet t’ju thotë diçka juve ose personit që po i dërgoni mesazhe. Fakti që ChatGPT mund të gjenerojë fjali koherente na fton të imagjinojmë se ai e kupton gjuhën në një mënyrë që nuk e kupton plotësuesi automatik i telefonit tuaj, por ai nuk ka për qëllim që të komunikojë.
Është shumë e lehtë ta bësh ChatGPT të lëshojë një sërë fjalësh të tilla si “Jam i lumtur që të takoj”. Ka shumë gjëra që nuk i kuptojmë për mënyrën sesi funksionojnë modelet e mëdha të gjuhëve, por një gjë për të cilën mund të jemi të sigurt është se ChatGPT nuk është i lumtur t’ju takojë.
Një qen mund të komunikojë se ai është i lumtur kur ju sheh, dhe po ashtu edhe një fëmijë paragjuhësor, edhe pse të dyve u mungon aftësia për të përdorur fjalë. ChatGPT nuk ndien asgjë dhe nuk dëshiron asgjë, dhe kjo mungesë qëllimi është arsyeja pse ChatGPT në të vërtetë nuk po e përdor gjuhën.
Ajo që i bën fjalët “Jam i lumtur që të takoj” një shprehje gjuhësore nuk është prej faktit që sekuenca e shenjave të tekstit nga të cilat ajo përbëhet është e formuar mirë; ajo që e bën atë një thënie gjuhësore është synimi për të komunikuar diçka.
Për shkak se gjuha na vjen kaq lehtë, është e lehtë të harrojmë se ajo qëndron në krye të këtyre përvojave të tjera të ndjenjës subjektive dhe dëshirës për ta komunikuar atë ndjenjë. Ne jemi të tunduar t’i projektojmë ato përvoja në një model të madh gjuhësor kur ai lëshon fjali koherente, por ta bësh këtë është të biesh pre e imitimit; është i njëjti fenomen si në rastin kur fluturat formojnë njolla të mëdha të errëta në krahët e tyre në mënyrë të tillë që të mund të mashtrojnë zogjtë duke menduar se ato janë grabitqare me sy të mëdhenj.
Ekziston një kontekst në të cilin pikat e errëta janë të mjaftueshme; zogjtë kanë më pak gjasa që të hanë një flutur që i ka ato, dhe fluturës nuk i intereson vërtet pse nuk hahet, për sa kohë që do jetojë. Por ka një ndryshim të madh midis një fluture dhe një grabitqari që përbën një kërcënim për një zog.
Një person që përdor A.I. – në për t’i ndihmuar ata të shkruajnë mund të pretendojë se ata po frymëzohen nga tekstet mbi të cilat është trajnuar modeli, por unë përsëri do të argumentoja se kjo ndryshon nga ajo që ne zakonisht nënkuptojmë kur themi se një shkrimtar frymëzohet nga një tjetër.
Vëreni një studente kolegji që i hyn një punimi që përbëhet vetëm nga një citim prej pesë faqesh nga një libër, duke deklaruar se ky citim përcjell pikërisht atë që ajo donte të thoshte, më mirë sesa ajo mund ta thoshte vetë. Edhe nëse studentja është plotësisht e sinqertë me profesorin për atë që ka bërë, nuk është e saktë të thuhet se ajo po frymëzohet nga libri që citon. Fakti që një model i madh gjuhësor mund ta riformulojë citatin aq sa burimi të jetë i paidentifikueshëm nuk e ndryshon natyrën themelore të asaj që po ndodh.
Siç ka vënë në dukje gjuhëtarja Emily M. Bender, mësuesit nuk u kërkojnë studentëve të shkruajnë esé sepse bota ka nevojë për më shumë esé studentore. Qëllimi i shkrimit të eseve është që të forcojë aftësitë e të menduarit kritik të studentëve; në të njëjtën mënyrë që ngritja e peshave është e dobishme pavarësisht se çfarë sporti luan një atlet, të shkruarit e eseve zhvillon aftësitë e nevojshme për çfarëdo lloj pune që do të marrë përfundimisht një student i kolegjit. Përdorimi i ChatGPT për të përfunduar detyrat është sikur të sjellësh një pajisje piruni në dhomën e ngritjes së peshave; ju kurrë nuk do ta përmirësoni aftësinë tuaj njohëse në këtë mënyrë.
Jo të gjitha shkrimet duhet të jenë krijuese, të përzemërta, apo edhe veçanërisht të mira; ndonjëherë ato thjesht duhet të ekzistojnë. Një shkrim i tillë mund të mbështesë qëllime të tjera, të tilla si mbledhja e pikëpamjeve për reklama ose plotësimi i kërkesave burokratike.
Kur njerëzve u kërkohet të prodhojnë një tekst të tillë, vështirë se ne mund t’i fajësojmë ata për përdorimin e mjeteve të disponueshme për ta përshpejtuar procesin. Por a është bota më mirë me më shumë dokumente, të cilave u janë kushtuar përpjekje minimale?
Do të ishte joreale të pretendohej se nëse ne refuzojmë të përdorim modele të mëdha gjuhësore, atëherë kërkesat për të krijuar tekst me cilësi të ulët do të zhduken.
Megjithatë, unë mendoj se është e pashmangshme që sa më shumë të përdorim modele të mëdha gjuhësore për t’i përmbushur këto kërkesa, aq më të mëdha do të bëhen përfundimisht ato kërkesa.
Ne po hyjmë në një epokë ku dikush mund të përdorë një model të madh gjuhësor për të gjeneruar një dokument nga një listë me pika dhe për t’ia dërguar atë një personi që do të përdorë një model të madh gjuhësor për ta kondensuar atë dokument në një listë me pika. A mund ta argumentojë ndokush seriozisht se ky është një përmirësim?
Nuk është e pamundur që një ditë të kemi programe kompjuterike që mund të bëjnë gjithçka që mund të bëjë një qenie njerëzore, por, në kundërshtim me pretendimet e kompanive që promovojnë A.I -në., kjo nuk është diçka që do ta shohim në vitet e ardhshme.
Edhe në fusha që nuk kanë absolutisht asnjë lidhje me krijimtarinë, A.I.- ja aktuale ka kufizime të thella që na japin arsye legjitime për ta vënë në dyshim idenë nëse ajo e meriton të quhet inteligjente.
Shkencëtari i kompjuterave François Chollet ka propozuar dallimin e mëposhtëm: aftësia është se sa mirë e kryeni një detyrë, ndërsa inteligjenca është sa me efikasitet fitoni aftësi të reja. Unë mendoj se kjo e pasqyron mjaft mirë intuitën tonë për qeniet njerëzore.
Shumica e njerëzve mund të mësojnë një aftësi të re duke patur parasysh praktikën e mjaftueshme, por sa më shpejt që personi e merr atë aftësi, aq më inteligjent mendojmë se ai është. Ajo që është interesante për këtë përkufizim është se – ndryshe nga testet e I.Q.-së – ai është gjithashtu i zbatueshëm për entitetet jonjerëzore; kur një qen mëson shpejt një mashtrim të ri, ne e konsiderojmë atë një shenjë inteligjence.
Në vitin 2019, studiuesit kryen një eksperiment në të cilin ata i mësuan minjtë sesi të ngisnin makinën. Ata i vunë minjtë në enë të vogla plastike me tre shufra prej teli bakri; kur minjtë vendosnin putrat e tyre në një nga këto shufra, kontejneri ose shkonte përpara, ose kthehej majtas apo djathtas. Minjtë mund të shihnin një pjatë me ushqim në anën tjetër të dhomës dhe u përpoqën t’i bënin automjetet e tyre të shkonin drejt saj. Studiuesit i trajnuan minjtë për pesë minuta në të njëjtën kohë, dhe pas njëzet e katër seancash praktikë, minjtë ishin bërë të aftë në drejtimin e makinës. Njëzet e katër prova ishin të mjaftueshme për të zotëruar një detyrë që asnjë mi nuk e kishte hasur ndonjëherë më parë në historinë evolucionare të specieve. Unë mendoj se ky është një demonstrim i mirë i inteligjencës.
Tani merrni parasysh A.I-nê aktuale që vlerësohet gjerësisht për performancën e saj. AlphaZero, një program i zhvilluar nga DeepMind i Google, luan shah më mirë se çdo lojtar njerëzor, por gjatë stërvitjes së tij ai luajti dyzet e katër milionë lojëra, shumë më tepër sesa një njeri mund të luajë në jetën e tij.
Që ajo të zotërojë një lojë të re, do t’i duhet t’i nënshtrohet një trajnimi po aq të madh. Sipas përkufizimit të Chollet-it, programet si AlphaZero janë shumë të afta, por ato nuk janë veçanërisht inteligjente, sepse nuk janë efikase në fitimin e aftësive të reja. Aktualisht është e pamundur të shkruhet një program kompjuterik i aftë për të mësuar edhe një detyrë të thjeshtë në vetëm njëzet e katër prova, nëse programuesit nuk i jepet informacion për detyrën paraprakisht.
Makinat vetëdrejtuese të trajnuara në miliona kilometra mund të përplasen ende me një kamion rimorkio të përmbysur, sepse gjëra të tilla zakonisht nuk gjenden në të dhënat e tyre të stërvitjes, ndërsa njerëzit që marrin klasën e parë të ngarjes së makinës do të dinin të ndalonin.
Më shumë se aftësia jonë për të zgjidhur ekuacionet algjebrike, aftësia jonë për të përballuar situata të panjohura është një pjesë themelore e arsyes pse ne i konsiderojmë njerëzit inteligjentë. Kompjuterat nuk do të mundin t’i zëvendësojnë njerëzit derisa ta fitojnë atë lloj kompetence, dhe kjo është ende shumë larg; tani për tani, ne po kërkojmë vetëm punë që mund të kryhen me kompletim automatik turbocharged.
Pavarësisht viteve të zhurmës, aftësia e gjenerimit të A.I.- së për të rritur në mënyrë dramatike produktivitetin ekonomik mbetet teorik. (Në fillim të këtij viti, Goldman Sachs publikoi një raport të titulluar “Gen AI: Shumë shpenzime, përfitime shumë të vogla?”)
Detyra sesi gjeneruesi A.I. ka qenë më i suksesshëm në uljen e pritshmërive tona, si për gjërat që lexojmë, ashtu edhe për veten tonë kur shkruajmë diçka që ta lexojnë të tjerët. Është një teknologji thelbësisht çnjerëzore sepse na trajton si më pak sesa në të vërtetë jemi: krijues dhe kuptues të kuptimit. Ajo zvogëlon sasinë e qëllimeve në botë.
Disa individë kanë mbrojtur modele të mëdha gjuhësore duke thënë se shumica e atyre që thonë ose shkruajnë qeniet njerëzore nuk janë veçanërisht origjinale.
Kjo është e vërtetë, por është gjithashtu e parëndësishme. Kur dikush ju thotë “më fal”, nuk ka rëndësi se njerëzit e tjerë të kanë thënë “më fal” në të shkuarën; nuk ka rëndësi që “më fal” është një varg teksti që është statistikisht i pavërejtshëm. Nëse dikush është i sinqertë, falja e tij është e vlefshme dhe kuptimplote, edhe pse më parë është kërkuar falje. Po kështu, kur i thua dikujt se je i lumtur që po e takon, ti po thua diçka kuptimplote, edhe nëse kësaj i mungon risia.
Diçka e ngjashme vlen edhe për artin. Nëse jeni duke krijuar një roman, një pikturë apo një film, ju jeni të angazhuar në një akt komunikimi midis jush dhe audiencës suaj.
Ajo që ju krijoni nuk duhet të jetë krejtësisht e ndryshme nga çdo pjesë e mëparshme e artit në historinë njerëzore për të qenë e vlefshme; Fakti që jeni ju ai që po e thoni atë, fakti që kjo rrjedh nga përvoja juaj unike e jetës dhe që vjen në një çast të veçantë në jetën e kujtdo që po e sheh punën tuaj, është ajo çfarë e bën atë të re. Ne të gjithë jemi produkte të asaj që ka ardhur përpara nesh, porse duke e jetuar jetën tonë në ndërveprim me të tjerët ne i sjellim kuptim botës. Kjo është diçka që një algoritëm i plotësimit automatik nuk mund ta bëjë kurrë dhe mos lejoni askënd që t’ju thotë të kundërtën.
Përktheu: Arlinda Guma
Marrë nga: The New Yorker
