A është “Anna Karenina” një Histori Dashurie?/Joshua Rothman

Joshua Rothman

Disa javë më parë, një të mërkurë me dëborë, unë dhe gruaja ime shkuam të shihnim versionin e ri filmik të “Anna Karenina-s”. Ishte premiera e filmit në New York dhe, para se të fillonte, Joe Wright-i, regjisori, anglezi me flokë të errët e me kostum gri, u ngrit për të thënë disa fjalë.
Ai prezantoi Keira Knightley-n, e cila luan rolin e Annës, së bashku me aktorët që luajnë rolet e Kitty-t dhe Levin-it, Alicia Vikander dhe Domhnall Gleeson. Wright-i foli me sinqeritet, si një vëlla më i madh, krenar, për punën e tij me Knightley-n që nga filmi “Krenari dhe Paragjykim”, kur ajo ishte vetëm “një vajzë e thjeshtë”. Ndërkohë, tha ai, filmi i tij i ri, “Anna Karenina”, fliste për dashurinë dhe për të gjitha mënyrat sesi dashuria na bën njerëz. Wright-i dhe aktorët e tij dolën nga një derë anësore dhe filmi filloi.
“Anna Karenina” e Wright-it nuk është një adaptim i drejtpërdrejtë i romanit, por një riinterpretim imagjinar dhe ekspresionist i tij, me një skenar të bërë tê ditur vetëdijshëm nga Tom Stoppard-i. Skenografia është krijuese dhe metafiksionale. Knightley e luan Annën me një sensualitet të mprehtë; gara me pengesa e Vronsky-t është e gjallë dhe tmerruese; historia e Levin-it dhe Kitty-t është e ëmbël, e duruar dhe madje shpirtërore. Megjithatë, nëse e njihni dhe e doni romanin, diçka në lidhje me filmin thjesht nuk shkon. Problemi, mendoj unë, është se është shumë romantik. Filmi, siç premtoi Wright-i, është tërësisht për dashurinë, por “Anna Karenina” e Tolstoy-t nuk është një histori dashurie. Madje, “Anna Karenina” është një paralajmërim kundër mitit dhe kultit të dashurisë.
Kur fillova ta lexoja për herë të parë “Anna Karenina-n”, dhjetë vjet më parë – u fiksova aq shumë pas librit dhe e lexova shtatë herë qysh atëherë – edhe unë e mendova si një histori dashurie. Isha njëzet e tre vjeç dhe po mendoja të martohesha; për mua, ishte e qartë se romani ishte për dashurinë, për të mirën dhe të keqen, për të mençurën dhe të pamençurën. E lexova romanin siç do lexohej çdo roman për martesën dhe tradhtinë bashkëshortore.
Ti mendon për protagonistët dhe zgjedhjet e tyre; mbështet fundet e lumtura. Kur ato vijnë, duartroket dhe ndihesh se ata i meritojnë ato plotësisht; kur nuk vijnë, përpiqesh të kuptosh se çfarë kanë bërë gabim të dashuruarit. Por kjo ideja e dashurisë, si një histori dashurie, nuk ka lindur realisht te “Anna Karenina”. Tolstoi, kur e shkroi romanin, po mendonte për dashurinë në një mënyrë tjetër: si një lloj fati, apo mallkimi, ose gjykimi, dhe si një vektor me anë të të cilit universi shpërndan lumturinë dhe pakënaqësinë, padrejtësisht dhe me sa duket rastësisht.
Ato mendime nuk janë shumë romantike, por janë tolstoiane. Kur iu drejtua “Ana Kareninës”, Tolstoi nuk i la pas thjesht temat e “Luftës dhe Paqes”. Përkundrazi, ai gjeti një mënyrë për të menduar për shumë nga të njëjtat çështje që i kishin interesuar gjithmonë – për fatin, shansin, pafuqinë tonë ndaj rrethanave dhe vendosmërinë tonë për t’i ndryshuar ato – në një kontekst të ndryshëm. Në vitin 1873, kur Tolstoi filloi të shkruante “Ana Kareninën”, ai ishte duke planifikuar një roman historik për Pjetrin e Madh.
Duke filluar nga viti 1870, ai ishte mbyllur në studion e tij në Jasnaja Poljana, duke lexuar dhe duke mbajtur shënime, ndërsa gruaja e tij dhe fëmijët e mëdhenj përpiqeshin të rrinin urtë jashtë. Pjetri i Madh doli se ishte një temë shumë epike edhe për Tolstoin. (“Jam me humor shumë të keq,” i shkroi ai një miku. “Nuk po bëj asnjë përparim. Projekti që kam zgjedhur është tepër i vështirë. Nuk ka fund për kërkimin paraprak, skica po zgjerohet jashtë çdo proporcioni dhe ndiej se forca po më pakësohet.”) Tolstoit i duhej një temë më e menazhueshme. Pastaj ai zbuloi diçka: një mënyrë tjetër për t’u futur në shqetësimet e tij që nuk ishte e tepruar dhe historike, por personale, intime dhe e trishtueshme. Në biografinë e tij për Tolstoin, Henri Troyat e shpjegon origjinën e romanit në këtë mënyrë:
Papritmas ai pati një ide. Kujtoi një ngjarje që e kishte prekur thellë vitin e shkuar. Një fqinji dhe miku i tij, Bibikov-i, jetonte me një grua të quajtur Anna Stepanovna Pirogova, një grua e gjatë, e plotë, me një fytyrë të gjerë dhe një natyrë të qetë, e cila ishte bërë e dashura e tij. Por kohët e fundit ai e kishte lënë pas dore për shkak të guvernantes gjermane të fëmijëve të tij. Madje kishte vendosur të martohej me Fryulein-in bjonde. Kur mësoi për tradhtinë e tij, xhelozia e Ana Stepanovnës shpërtheu e gjitha; ajo iku me një tufë rrobash në dorë dhe u end nëpër fusha për tri ditë, e çmendur nga pikëllimi.
Pastaj u hodh në shinat e një treni mallrash në stacionin Jasenki. Para se të vdiste, ajo i dërgoi një shënim Bibikov-it: “Ti je vrasësi im. Ji i lumtur, për sa mund të jetë i tillë një vrasës. Nëse do, mund ta shohësh kufomën time në shinat e Jasenki-t.”
Kjo ndidhi më 4 janar, 1872. Të nesërmen Tolstoi kishte shkuar në stacion si spektator, ndërsa po kryhej autopsia në prani të një inspektori policie. Duke qëndruar në një cep të barakës, ai kishte vëzhguar çdo detaj të trupit të gruas të shtrirë mbi tavolinë, të përgjakur dhe të gjymtuar, me kafkën e shtypur. Sa e paturpshme, mendoi ai, por megjithatë sa e dëlirë. Një mësim të tmerrshëm i solli në mendje ai mish i bardhë e i zhveshur, ata gjinj të vdekur, ato kofshë të palëvizshme që kishin ndier dhe dhënë kënaqësi. Ai u përpoq të përfytyronte ekzistencën e kësaj gruaje të varfër që kishte dhënë gjithçka për dashurinë, vetëm për t’u përballur me një vdekje aq të shëmtuar dhe banale.
Unë mendoj se këtu ka një histori dashurie, por ajo që i interesonte vërtet Tolstoit nuk ishte dashuria në vetvete, por pasojat e saj ekstreme. Ndërsa Tolstoi filloi të shkruante “Anna Karenina-n”, ai prezantoi personazhe të tjerë dhe histori të tjera, përfshirë historinë e dashurisë së Kity-t dhe Levin-it. Por në thelbin e saj – pa balsamin e romancës së Kity-t dhe Levin-it – “Anna Karenina” trazohet nga ajo që i ndodhi Anna Stepanovnës. Kjo e bën atë të ndryshme nga historitë e tjera të dashurisë – në to, dashuria është e mirë pozitive. Nëse e ke, je i lumtur, dhe nëse nuk e ke, nuk je. (Mendoni për Lizzie Bennett-in dhe Charlotte Lucas-in, te “Krenari dhe Paragjykim.”) Te “Anna Karenina”, dashuria mund të jetë një mallkim, ashtu siç mund të jetë edhe bekim. Është një forcë elementare në çështjet njerëzore, si gjenialiteti, zemërimi, fuqia ose pasuria. Ndonjëherë është e mirë, por ndonjëherë është e tmerrshme, mizore, madje edhe e rrezikshme. Është e mrekullueshme që Levin-i dhe Kitty bien në dashuri me njëri-tjetrin – por Anna do të kishte qenë më mirë nëse nuk do të kishte rënë kurrë në dashuri me Vronsky-n. Kjo pikëpamje mbi dashurinë tingëllon mirë në teori, por në praktikë mund të jetë e vështirë për t’u pranuar, sepse bie ndesh me mitologjinë e dashurisë, e cila i sheh të dashuruarit e pafavorizuar si më romantikë, më të dashuruar, sesa pjesa tjetër prej nesh. Kjo mitologji na nxit që ta shohim vdekjen e Annës si një sakrificë fisnike: Ajo hoqi dorë nga gjithçka, duam të themi, për një shans në dashuri. Është një mënyrë joshëse, por e çmendur, të menduari.
Fakti është se asgjë e mirë nuk doli nga romanca midis Annës dhe Vronsky-t, dhe të gjithë do të kishin qenë më mirë nëse ajo nuk do të kishte ndodhur kurrë. Lidhja e tyre ishte një kataklizëm për Annën, padyshim, por edhe për Vronsky-n, për Kareninin dhe për Seryozha-n, djalin e tyre. Gjatë mësimdhënies për romanin, kam parë studentë që përpiqen të dalin nga ky përfundim; shumica e tyre e bëjnë këtë duke paraqitur kundërfakte.
Disa argumentojnë se Anna nuk kishte pse të kryente vetëvrasje; vetëvrasja ishte gabim, sipas mendimit të përgjithshëm, jo ​​një lidhje dashurie. Dhe gjithashtu mund të vihet në dyshim pashmangshmëria e rrethanave të Annës. Anna shkon në vetëvrasje, mund të argumentohet, për shumë arsye historikisht të kushtëzuara: ligje që janë të anshme përkundrejt grave, ndalime fetare kundër divorcit, një sistem njohjeje që i shtyn vajzat të martohen shumë të reja, e kështu me radhë.
Përfundoi keq, mund të argumentoni, por nuk ishte faji i Anës – nëse gjërat do të kishin qenë ndryshe, ajo dhe Vronsky mund të kishin qenë të lumtur. E megjithatë, çështja është se gjërat nuk ishin ndryshe për Annën. Ligjet ishin të padrejta, por ato ishin prapëseprapë ligje. Siç thotë gjyshja ime hebreje: “Është kështu dhe pikë”. “Anna Karenina” paraprihet nga një citat shqetësues dhe i paatribuuar në epigraf: “Hakmarrja është imja; do shpaguaj”. Ky është mendimi, deri diku, pas vetëvrasjes së Annës. Por është gjithashtu, nga pikëpamja e Tolstoit, një deklaratë fakti rreth universit. Nuk lëviz. Është kështu dhe pikë.
Por nëse Anna nuk është heroina e romanit – nëse nuk është martire e Dashurisë – atëherë çfarë është ajo? Të vendosësh se çfarë të mendosh për Annën është një nga sfidat qendrore të “Anna Kareninës”.
Disa lexues, ndoshta sepse ndihen të tradhtuar nga Anna, përfundojnë duke vënë në pikëpyetje karakterin, gjykimin apo motivet e saj. Të paaftë për ta parë atë si të mirë, ata përfundojnë duke e parë atë si të keqe. Keira Knightley, në një intervistë të regjistruar në premierën e New York-ut, duket se ndihet kështu: “Për sa i përket historisë së ‘Anna Karenina-s’”, thotë ajo, “shumica e njerëzve, në shumicën e adaptimeve – dhe unë nuk i kam parë të gjitha – e kanë marrë Annën si heroinë dhe si të pafajshmen, një lloj krijese të shenjtë të cilës i është bërë padrejtësi, nga bota, nga burri i saj, nga shoqëria, nga gjithçka.”
Nuk e mendova domosdoshmërisht këtë kur e lexova librin, herën e fundit. Mendoj se mund ta thuash këtë edhe për Annën. Por mendoj se ajo është gjithashtu antiheroina.” Knightley përfundon duke e luajtur Annën si paksa të keqe. (Disa njerëz do të mendojnë se ka shumë epsh dhe jo dashuri të mjaftueshme në marrëdhënien e saj me Vronsky-n – Aaron Taylor-Johnson.) Në fund të fundit, megjithatë, “anti-heroina” mund të jetë një term shumë i fortë për Annën. Tolstoi, siç ka argumentuar kritiku Gary Saul Morson, është i ndjeshëm ndaj faktit se shumë nga të këqijat në botë nuk vijnë nga keqdashja, por nga injoranca. Anna bën gjëra të këqija, por shpesh vetëm sepse nënvlerëson se sa të këqija do të jenë pasojat e këtyre gjërave.
Ana nuk ka ndërmend të bjerë në dashuri me Vronsky-n, si i tillë – ajo nuk është nga ato që gjuajnë lidhje të lehta – dhe një nga arsyet e pakënaqësisë së saj të mëvonshme është se, duke fjetur me të, ajo ka zhgënjyer veten. Në episodin e parë të romanit (dhe të filmit), Anna udhëton për në Moskë për të vepruar si një paqebërëse midis vëllait të saj Stiva-s dhe gruas së tij Dolly-t, të cilën ai e ka tradhtuar. Duke u larguar, ajo mezi pret të kthehet te familja e saj në Shën Petersburg: “Falë Zotit,” mendon ajo, “nesër do të takoj Seryozha-n dhe Alexei Alexandrovich-in, dhe jeta ime e mirë dhe e zakonshme do të vazhdojë si më parë.
Anna, thotë Tolstoi, është si roja që, në fillim të romanit, e shtyp një tren: “ose i dehur ose shumë i mbledhur kruspull për shkak të të ftohtit të acartë”, ai nuk e dëgjon trenin që vjen. Afera e saj me Vronsky-n është më pak si një histori dashurie dhe më shumë si një tragjedi, e sunduar nga fati. Dhe Tolstoi është i kujdesshëm të na tregojë se e njëjta gjë është e vërtetë, në një mënyrë të kundërt, për Levin-in dhe Kity-n, të cilët janë thjesht me fat aty ku Anna është e pafat. Rezulton se Levini kishte qenë i dashuruar me dy motrat më të mëdha të Kitiy-t ndërsa gjërat rrodhën, ato u martuan rastësisht me burra të tjerë (njëra prej tyre, Dolly me Stiva-n).
Sikur gjërat të kishin qenë ndryshe, Kitty mund të kishte përfunduar e martuar me Stiva-n, jo me Levin-in, dhe Levin-i me Dolly-n. Në një çast, duket se Levin-i është gati ta braktisë plotësisht Kitty-n; por, pikërisht aty, karroca e Kitty-t kalon rastësisht pranë fushës ku po ecën Levin-i, thellë në fshat. Dhe, sigurisht, ekziston fakti që Levin-i dhe Kitty mund të mos ishin fare bashkë po të mos ishte për Annën, e cila ia vjedh Vronsky-n Kitty-t në një ballo në faqet e para të romanit. Pothuajse si një provokim, Tolstoi e vendos këtë fakt – që tradhtia bashkëshortore e Annës hap rrugën për martesën e lumtur të Levin-it dhe Kitty-t – në qendër të romanit të tij, ku qëndron, një kujtesë e heshtur dhe ironike sesa shumë mund të varen sukseset tona nga fatkeqësitë e të tjerëve.
Mendoj se Tolstoi nuk e di saktësisht sesi të mendojë për rolin e Annës në rënien e saj, ashtu siç nuk e di saktësisht sesi të mendojë për vullnetin e lirë të ushtarëve dhe gjeneralëve te “Lufta dhe Paqja”. Ai beson se ne bëjmë zgjedhje dhe se ndjenja jonë e vullnetit të lirë bazohet në diçka reale.
Por ai gjithashtu ka një respekt të thellë për kompleksitetin dhe fuqinë e rrethanave tona, e i konsideron personalitetet dhe psikologjitë tona si “rrethana” gjithashtu. Ka kufizime në atë që mund të bëjmë atje jashtë në botë, dhe ka gjithashtu kufizime në atë që mund të ndiejmë, të durojmë, të dimë dhe të përfytyrojmë brenda vetes.
Këto kufizime të brendshme mund të jenë po aq të përhershme sa ato të jashtmet. Në rastin e Annës, ajo mund të ketë qenë e kufizuar nga të gjitha anët: e shtyrë, në shpirtin e saj, të donte Vronsky-n, ndërsa jetonte në një botë që e bënte të pamend dhe të padurueshëm veprimin sipas asaj dashurie. Ose, ajo mund të ketë bërë një zgjedhje të pamend, duke iu dorëzuar dëshirave të cilave mund t’u kishte rezistuar sepse nënvlerësoi sesa e palëkundur do të ishte bota. Ne kurrë nuk do ta dimë se çfarë ndodhi saktësisht, ashtu siç edhe Anna nuk mund ta dinte.
Ky është një nga mësimet e tmerrshme të historisë së Annës: ajo vetë nuk mund të dallonte midis asaj që po zgjidhte të bënte dhe asaj që ishte e shtyrë të bënte. Në jetë, ndonjëherë heqim dorë nga liria jonë shumë lehtë, ndërsa, në raste të tjera, luftojmë pa mençuri kundër ligjeve që nuk ndryshojnë. Dorëzohesh shumë lehtë dhe do të humbasësh kohë në jetë; lufton shumë dhe do të vuash për këtë.
Pasi Anna vdes, pjesa më e madhe e fundit të romanit i kushtohet Levin-it, i cili përpiqet të pajtohet me rolin shumë të vogël që ka luajtur në lumturinë e tij. Levin-i është i pëlqyeshëm, i menduar dhe i sinqertë, por nuk është veçanërisht i mençur, me përvojë apo i shkëlqyer. (Gruaja e Tolstoit, Sonia, i tha Tolstoit se Levin-i ishte “ti, pa talentin”.)
Ai është si Anna, në kuptimin që e kalon pjesën më të madhe të romanit duke debatuar, në një mënyrë më të hapur dhe të qëllimshme, të njëjtat pyetje me të cilat përballet Anna. A duhet të përpiqet ai t’i detyrojë njerëzit dhe institucionet përreth tij të ndryshojnë, në mënyrë që të jetojë në përputhje me diktatet e shpirtit të tij (për shembull, duke e ribërë fermën e tij sipas linjave “moderne”, politikisht dhe bujqësisht)? Apo duhet t’i nënshtrohet njërës prej mundësive të paracaktuara që i ofron bota e tij dhe të bëhet një zotëri fermer krejtësisht konvencional? Meqenëse është një njeri i pasur dhe i pavarur, rreziqet për të janë më të ulëta sesa për Annën, por ato janë ende thelbësore: Levin-i mendon se asnjë nga mënyrat e zakonshme të jetës nuk do të jetë kuptimplote për të, dhe ai nuk dëshiron që jeta e tij të jetë pa kuptim.
Çështja me Levinin-in është se, për shkak të ndonjë rastësie temperamenti dhe rrethanash, ai përfundon duke i kuptuar gjërat. Ai lufton dhe e formëson fatin e tij aq sa të jetë i lumtur, ndërkohë që nuk del kurrë jashtë kufijve dhe përfundon si Anna, ose si vëllai i tij Nikolai, një radikal politik, i cili vdes i varfër dhe i zemëruar.
Në njëfarë mënyre, gjatë rrjedhës së librit, Levin-i arrin gjithçka që dëshiron: është i martuar me Kity-n dhe ata kanë një familje të bukur. E megjithatë, ai e ndjen se nuk e ka përmirësuar vërtet veten në shpirt dhe se nuk ka bërë asgjë për ta merituar lumturinë e tij. Ai ende ndihet i pafuqishëm, i kotë, i padobishëm. “I lumtur në jetën e tij familjare”, shkruan Tolstoi, “një njeri i shëndetshëm, Levin-i ishte disa herë aq pranë vetëvrasjes saqë fshehu një litar që të mos varej me të, dhe kishte frikë të ecte me pushkë se mos qëllonte veten.” Në fund, ai rrëmbehet nga rrjedha e jetës dhe vazhdon të jetojë. Ai gjen strehë te një besim i vagullt. Ai e kupton se nuk do të ketë transformime rrënjësore, as romantike dhe as fetare. Është kështu dhe pikë.. Ai do përpiqet të jetë një njeri i mirë, brenda kufizimeve që rrethanat dhe natyra e tij i kanë vendosur, dhe kjo do të jetë mjaftueshëm:
Do të zemërohem në të njëjtën mënyrë me karrocierin Ivan, do të debatoj në të njëjtën mënyrë, do të shpreh mendimin tim në mënyrë të papërshtatshme, do të ketë të njëjtin mur midis shenjtërisë së shpirtit tim dhe njerëzve të tjerë, madje edhe gruas sime, do ta akuzoj atë në të njëjtën mënyrë për frikën time dhe pastaj do të pendohem, do të dështoj në të njëjtën mënyrë ta kuptoj arsyen time pse lutem, e megjithatë do të lutem – por jeta ime tani, e gjithë jeta ime, pavarësisht gjithçkaje që mund të më ndodhë, çdo minutë e saj, jo vetëm që nuk është e pakuptimtë, siç ishte më parë, por ka kuptimin e padiskutueshëm të së mirës, gjë që është krejtësisht në dorën time!
Romani na lë me një përgjigje që është gjithashtu një enigmë. Pse Levin-i arriti ta gjente këtë paqe, ndërsa Anna jo? Vetë realizimi i Levin-it tregon se nuk ka përgjigje për këtë pyetje. Te “Iriqi dhe Dhelpra”, Isaiah Berlin-i shkruan se, për Tolstoin, mençuria konsiston në aftësinë “për të kuptuar se çfarë mund të bëjë dhe çfarë nuk mund të bëjë vullneti dhe arsyeja njerëzore”.
E vetmja mënyrë për të kuptuar këto kufizime është të luftosh kundër tyre, por butësisht, me qëllimin për t’i gjetur dhe pranuar ato. Mendimi s’të çon deri në kufi. Duhet ta ndiesh rrugën tënde, duke mësuar përmes përvojës dhe vuajtjes. Dhe ekziston një rrezik në eksperimentimin me atë që do të funksionojë dhe nuk do të funksionojë në jetë, që është se kjo mund të mos funksionojë. Mund të shpërngulesh në New York për të ndjekur ëndrrat e tua dhe të përfundosh pa karrierë. Mund të mendosh se mund të presësh për të gjetur bashkëshortin/en e përsosur, por të presësh shumë gjatë dhe të përfundosh vetëm. Mund të mendosh se mund ta kesh atë lidhje dhe prapë të kesh dashurinë e bashkëshortit/es ​​dhe fëmijëve të tu – por mund të gabohesh për atë që është e mundur dhe të humbasësh gjithçka. Ekziston një konservatorizëm i thellë në këtë mënyrë të menduari. Është fataliste, në një mënyrë të pakëndshme, pasi tregon se kufijtë e asaj që është e mundur thjesht nuk mund të dihen paraprakisht dhe se përvoja dhe tradita janë ndoshta udhërrëfyesit tanë më të mirë. Në rastin e Annës, kjo tregon që ajo duhet të ishte përpjekur më shumë për ta pranuar martesën e saj të palumtur me Karenin-in. Nëse ajo u përpoq dhe e gjeti veten të rrethuar nga kufizime nga të gjitha anët, atëherë nuk ka kuptim, në terma njerëzorë, për vuajtjet e saj. “Hakmarrja është imja; Unë do shpaguaj” është nga Letra e Palit drejtuar romakëve; në mes të një pasazhi të bukur rreth vështirësive të pranimit të padrejtësive dhe dallimeve. “Ne kemi shumë gjymtyrë në një trup”, thotë Pali, “dhe jo të gjitha gjymtyrët kanë të njëjtën detyrë”.
Duke patur, pra, dhunti të ndryshme sipas hirit që na është dhënë, në qoftë profeci, le të profetizojmë sipas përpjesëtimit të besimit; në qoftë shërbesë, le të presim shërbesën tonë; ose ai që mëson, le të mësojë; ose ai që këshillon, le të këshillojë; ai që jep, le ta bëjë me thjeshtësi; ai që sundon, le të bëjë me zell; ai që tregon mëshirë, me gëzim. Dashuria le të jetë pa hipokrizi. Urreni të keqen; ngjituni pas së mirës… Të dashurit e mi, mos u hakmerrni për veten tuaj, por jepini vend zemërimit, sepse është shkruar: “Hakmarrja është imja; Unë do shpaguaj, thotë Zoti.”
Të lexosh “Anna Karenina-n” do të thotë ta duash Annën. Ajo është një nga personazhet më të mirë në letërsi; të gjithë te “Anna Karenina” e duan atë, kështu bëjmë edhe ne. Duke lexuar për luftën e saj, është e natyrshme që të duam ta kuptojmë atë. A duhet të duartrokitet Anna për pasionin e saj, apo të dënohet për guximin e saj? A duhet admiruar apo përçmuar?
Wright-i dhe Stoppard-i e dinë që “Anna Karenina” të nxit t’i lësh mënjanë këto pyetje. Në minutat e fundit, filmi i tyre të kërkon të mendosh për padrejtësinë dhe për të panjohurën e gjithë kësaj. Duke parë Levin-in dhe Kitty-n me foshnjën e tyre në minutat e fundit të filmit, ti ndjen sa të bekuar janë ata. Vikander-i dhe Gleeson-i ndajnë një vështrim të heshtur dhe plot nderim, dhe në të shihni vetëdijen e tyre për lumturinë e tyre të pamerituar – për hirin e Zotit.
Megjithatë, filmi nuk mund t’i shpëtojë kurrë rrënjëve të historisë së dashurisë. Personazhet e tij janë shumë të tipizuar – Anna e ligë, Kitty e pastër – dhe nuk na tregon mjaftueshëm nga jeta e tyre e zakonshme dhe joromantike që të kuptojmë sesa të ngjashëm janë me njëri-tjetrin. Filmi i Wright-it tregon vetëm personazhet e tij që bien në dashuri. Romani i Tolstoit kalon kohë duke treguar sesi këto personazhe luftojnë dhe hezitojnë, mendojnë dhe shikojnë, përfytyrojnë dhe debatojnë, vuajnë dhe falin. Mund të ngrihet mbi pyetjet shumë njerëzore të admirimit dhe dënimit, mbi ato që mund të kishin ndodhur dhe ato që duheshin bërë, dhe thjesht të thotë: kështu janë gjërat. Ji mirënjohës për lumturinë tënde.

Përktheu: Arlinda Guma

Marrë nga:The New Yorker